Bu yazı 17 Nisan 2020 tarihinde güncellenmiştir!
Kanun Teklifi aşamasındayken yazdığımız 7244 sayılı Torba Kanun, Meclis’te kabul edilmesinin ardından 17 Nisan 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Resmi Gazete'de yayınlanan 7244 sayılı Kanun'a ulaşmak için tıklayınız.
Bu Kanun ile işverenlere işçi çıkarma konusunda fesih yasağı getirildi. İş Kanunu kapsamında olan veya olmayan her türlü iş sözleşmesinin 3 ay süreyle feshedilmesi yasaklandı. Bu 3 aylık süre, Cumhurbaşkanı tarafından 6 aya kadar uzatılabilecek.
Ancak iş sözleşmesinin feshedilmesinde 4857 sayılı Kanun’un 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan “ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler” kapsam dışı tutuldu.
Ayrıca 17/04/2020 tarihinden itibaren üç aylık süreyi geçmemek üzere işveren işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilecek. Cumhurbaşkanı söz konusu üç aylık süreyi altı aya kadar uzatmaya yetkili.
17/04/2020 tarihinde iş sözleşmesi bulunmakla birlikte işveren tarafından ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçiler ile 15/3/2020 tarihinden sonra iş sözleşmesi feshedilip işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçilere, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak kaydıyla üç aylık süreyi geçmemek üzere, İşsizlik Sigortası Fonundan günlük 39,24 TL nakdi ücret desteği verilecek.
Kısa Çalışma Ödeneği verilmesi hızlandırılacak. Covid-19 sebebiyle işverenlerin yaptıkları kısa çalışma başvuruları için, uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeyecek. İşverenlerin beyanı doğrultusunda kısa çalışma ödemesi yapılacak. İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ve yersiz ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilecek.
Yasa ile işveren, işten çıkarma yasağının uygulandığı 3 aylık dönemde işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne gönderebilecek. Ancak işçinin bu şekilde ücretsiz izne çıkarılması, kendisine haklı fesih imkanı tanımayacak.
Bilindiği gibi İş Kanunu’na göre, zorlayıcı sebeple iş yerinde işin durması ve bu durumun bir haftayı aşması halinde işçi, iş sözleşmesini, “haklı fesih” kapsamında sonlandırıp kıdem tazminatı alabiliyordu. Yapılan yeni düzenleme ile işten çıkarmanın yasak olduğu dönemde ücretsiz izne çıkarılan işçi, iş sözleşmesini sonlandırarak kıdem tazminatı alamayacak.
Geçici istihdam güvencesi hükümlerine aykırı hareket eden ve işten çıkarma yasağı döneminde işçisini işten çıkaran işveren, işçi başına brüt asgari ücret tutarında (2.943 TL) idari para cezasına çarptırılacak.
Haberin önceki hali ise bu şekildeydi…
Korona salgını ile mücadele kapsamında yeni bir Kanun teklifi, TBMM Başkanlığına sunuldu. Daha önce 60’ın üzerinde maddeyle hazırlanan Kanun teklif, 15 maddeye indirildi. AK Parti TBMM Grubu tarafından verilen Kanun teklifinin hızla yasalaşması bekleniyor.
Kanun teklifinde milyonlarca işçiyi yakından ilgilendiren önemli düzenlemeler yer alıyor.
Kanun teklifinin orjinal metnine ulaşmak için tıklayınız
Teklifin Çalışma Hayatını doğrudan ilgilendiren maddeleri şöyle:
MADDE 6- 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 24- Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte iş sözleşmesi bulunmakla birlikte 4857 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesi uyarınca işveren tarafından ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçiler ile 15/3/2020 tarihinden sonra 51 inci madde kapsamında iş sözleşmesi feshedilen ve bu Kanunun diğer hükümlerine göre işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçilere, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almanak kaydıyla ve 4857 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesinde yer alan fesih yapılamayacak süreyi geçmemek üzere, bu süre içinde ücretsiz izinde bulundukları veya işsiz kaldıkları süre kadar, Fondan günlük 39,24 Türk Lirası nakdi ücret desteği verilir. Yapılan ödemelerden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılamaz.
Birinci fıkra kapsamında ücretsiz izne ayrılarak nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde işverene, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere fiilin işlendiği tarihteki 4857 sayılı Kanunun 39 uncu maddesince belirlenen aylık brüt asgari ücret tutarında Sosyal Güvenlik Kurumunca idari para cezası uygulama ve ödenen nakdi ücret desteği ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.
Bu madde kapsamında nakdi ücret desteğinden yararlananlardan 5510 sayılı Kanuna göre genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına girmeyenler, aynı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılırlar ve genel sağlık sigortasına ilişkin primleri Fondan karşılanır.
Bakanlık, nakdi ücret desteğine ilişkin ödeme usul ve esaslarını belirlemeye ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye yetkilidir.”
MADDE 7- 4447 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 25- Yeni koronavirüs (Covid-19) sebebiyle işverenlerin yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma başvuruları için, uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin, işverenlerin beyanı doğrultusunda kısa çalışma ödemesi gerçekleştirilir. İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ve yersiz ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.”
MADDE 8- 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 10- Bu Kanunun kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay süreyle 25 inci maddenin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler dışında işveren tarafından feshedilemez.
Birinci fıkrada yer alan üç aylık süre içerisinde işveren işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz ime ayırabilir. Bu madde kapsamında ücretsiz izne ayrılmak, işçiye geçerli sebebe dayanarak sözleşmeyi fesih hakkı vermez.
Bu madde hükümlerine aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işveren veya işveren vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası verilir.
Cumhurbaşkanı birinci fıkrada yer alan üç aylık süreyi altı aya kadar uzatmaya yetkilidir.”
Peki bu teklifin yasalaşması ile birlikte Çalışma Hayatında neler değişecek?
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ İÇİN UYGUNLUK TESPİTİ BEKLENMEYECEK!
Yasa teklifi ile getirilen önemli düzenlemelerden biri, Kısa Çalışma Ödeneği verilmesinin hızlandırılması olacak. Teklife göre Covid-19 sebebiyle işverenlerin yaptıkları kısa çalışma başvuruları için, uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeyecek. İşverenlerin beyanı doğrultusunda kısa çalışma ödemesi yapılacak. İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ve yersiz ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilecek.
İŞTEN ÇIKARMALAR 3 AY SÜREYLE YASAKLANIYOR
Kanun teklifinin yasalaşmasıyla birlikte, İş Kanunu kapsamında olan veya olmayan her türlü iş sözleşmesinin 3 ay süreyle feshedilmesi yasaklanıyor. Bu 3 aylık süre, Cumhurbaşkanı tarafından 6 aya kadar uzatılabilecek.
Ancak iş sözleşmesinin feshedilmesinde 4857 sayılı Kanun’un 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan “ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler” kapsam dışı tutuldu. Yani geçici istihdam güvencesi, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepleri kapsamayacak.
ÜCRETSİZ İZNE ÇIKARILMAK, İŞÇİYE HAKLI FESİH İMKANI VERMEYECEK
Kanun teklifine göre işveren, işten çıkarma yasağının uygulandığı 3 aylık dönemde işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne gönderebilecek. Ancak işçinin bu şekilde ücretsiz izne çıkarılması, kendisine haklı fesih imkanı tanımayacak.
Bilindiği gibi İş Kanunu’na göre, zorlayıcı sebeple iş yerinde işin durması ve bu durumun bir haftayı aşması halinde işçi, iş sözleşmesini, “haklı fesih” kapsamında sonlandırıp kıdem tazminatı alabiliyordu. Yapılacak yeni düzenleme ile işten çıkarmanın yasak olduğu dönemde ücretsiz izne çıkarılan işçi, iş sözleşmesini sonlandırarak kıdem tazminatı alamayacak.
İŞÇİYİ İŞTEN ÇIKARAN İŞVERENE 2.943 TL İDARİ PARA CEZASI UYGULANACAK!
Geçici istihdam güvencesi hükümlerine aykırı hareket eden ve işten çıkarma yasağı döneminde işçisini işten çıkaran işveren, işçi başına brüt asgari ücret tutarında (2.943 TL) idari para cezasına çarptırılacak. Ayrıca yapılan fesih geçersiz sayılarak işçinin çalışmaya devam ettiği kabul edilecek.
ÜCRETSİZ İZNE ÇIKARILAN İŞÇİYE FON’DAN ÖDEME YAPILACAK!
İşveren tarafından ücretsiz izne çıkarılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçilere, emekli maaşı almamak kaydıyla 3 ay süreyle İşsizlik Fonu’ndan günlük 39,24 TL nakdi ücret desteği verilecek.
Aynı şekilde, 15/3/2020 tarihinden sonra işten çıkarılan ancak gerekli şartları taşımadığı için işsizlik maaşı alamayacak olan işçilere de günlük 39,24 TL nakdi ücret desteği verilecek. Yapılan ödemelerden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılamayacak.
ÜCRETSİZ İZİNDEKİ İŞÇİYİ ÇALIŞTIRAN İŞVERENE PARA CEZASI
Ücretsiz izne ayrılarak nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde işverene, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere aylık brüt asgari ücret tutarında (2.943 TL) idari para cezası uygulanacak. Ayrıca ödenen nakdi ücret desteği, ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte işverenden geri alınacak.
GSS PRİMLERİ DE FONDAN ÖDENECEK
Nakdi ücret desteğinden yararlananlar, 5510 sayılı Kanun kapsamında Genel Sağlık Sigorta kapsamına alınarak bu kişilerin GSS primleri İşsizlik Fonu’ndan ödenecek. Böylece, sağlık hizmeti almaya devam edecekler.
