31 Gün Çalışan İşçiye 30 Günlük Ücret Ödenebilir mi?

Maktu ücret, günlük ücret ayrımı neden önemlidir? İşçiye hem raporlu olduğu günlerin ücretini kesip hem de 31 gün çalıştığı aylarda 30 gün üzerinden ödeme yapmak olanaklı mıdır? Bu durum ücretin eksik ödenmesi kapsamında işverene cezai sorumluluk yükler mi?

Çalışma hayatının temel döngüsü, işçinin hizmet üretmesi, işverenin de bu hizmet karşılığında işçisine ücret ödemesidir. 4857 sayılı İş Kanunu’nda ücret ödeme rejimine ilişkin kesin sınırlamalar olmaması, çeşitli tartışmaların kapısını aralamıştır.

Maktu ücret ve günlük ücret uygulamalarına ilişkin farklılıklar, çalışma hayatında uzun yıllardan beri süregelen bir tartışmadır.

Öncelikle maktu ücret ve günlük ücret tanımlamalarını yaparak yazının esas konusuna geçmek istiyorum.

Maktu ücret;

İşçinin maaşının aylık olarak belirlendiği ücret rejimidir. Bu ücret türünde işçinin kaç gün çalıştığına bakılarak maaşında kesintiye girilmez. İşçinin maaşı aylık belirlenmiştir ve sabittir. Bu maaş türünde;

  • İşçiye hafta tatili ücreti ya da resmi tatil ücreti ödenmez.
  • İşçi ay içinde bazı günlerde işe gelmemiş olsa da, maaşından kesinti yapılmaz.
  • Ay 28 çekse de, 30 ya da 31 gün olsa da işçinin maaşı sabittir.

Günlük ücret ise;

İşçinin maaşının günlük olarak belirlendiği ücret sistemidir. İşçi işe kaç gün gelmişse o kadar maaş almaktadır. Bu ücret türünde;

  • İşçinin ücreti günlük belirlenir.
  • Çalışması halinde işçiye, hem genel tatil hem de hafta tatili ücreti ödenir.
  • İşçiye, gelmiş olduğu gün kadar maaş verilir.
  • Ay 28 çekiyorsa işçiye 28 günlük, 31 çekiyorsa 31 günlük ücret ödenmelidir.
  • İşçinin maaşı, o ayın kaç gün çektiğine göre değişecektir.

MAKTU ÜCRET, GÜNLÜK ÜCRET AYRIMI NEDEN ÖNEMLİDİR?

İşçiye maktu ücret mi günlük ücret mi ödendiği temel olarak iki noktada önem arz etmektedir. Ücretlerin gündelik olarak belirlendiği durumlarda, işçi, hastalık, idari izin veya çeşitli nedenlerle mazeretli olursa ücrete hak kazanamamaktadır. Ancak, maktu ücretle çalışanların açısından böyle bir durum söz konusu değildir. Maktu ücretle çalışan işçilerin ücretlerinde hastalık izni ve benzeri nedenlerle kesinti yapılmaz.

AYIN 31 GÜN SÜRDÜĞÜ DURUMLARDA ÜCRET KAÇ GÜN ÜZERİNDEN ÖDENİR?

Bir diğer önemli noktada, ayın 31 gün çektiği durumlarda işçiye ne kadar maaş ödeneceği hususudur. Yılda 7 ayın 31 gün çektiğini dikkate alındığında, bu husus işçiler açısından önem arz etmektedir. İşçinin ücretinin günlük olarak belirlenmesi durumunda 31 gün çeken aylarda işçiye 31 günlük ödeme yapılması gerekmektedir. Ücretin maktu olarak belirlendiği durumlarda ise işçi ayın kaç gün çektiğine bakılmaksızın sabit maaş alır.

Ancak iş hayatındaki uygulamada çok temel bir hataya düşülmektedir. Hem raporlu olduğu günlerde işçinin ücreti kesilmekte, hem de 31 gün çeken aylarda 30 gün üzerinden ödeme yapılmaktadır.

Oysa yukarıda izah ettiğimiz gibi, rapor ve benzeri nedenlerle işçinin gelmediği günlerin ücreti kesiliyorsa günlük ücret söz konusudur. Bu durumda işçiye 31 gün çalıştığı aylarda 31 gün üzerinden ödeme yapılmalıdır.

TEFTİŞLERDE TESPİT EDİLMESİ HALİNDE TUTANAK ALTINA ALINIYOR

Özet olarak iş hayatındaki karma bir sistem uygulanmakta, bu durum işçinin hak kaybına ve mağdur olmasına yol açmaktadır. Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın teftişlerinde tespit edilmesi halinde bu durum tutanak altına alınmakta ve işverene düzeltmesi için uyarıda bulunulmaktadır.

İş Teftiş Kurulu’nun 21.12.2016 tarihli işyeri teftiş tutanağında, “İşyeri işçilerinin aylık maktu ücretli olarak istihdam edildiği ve 30 gün süren aylarla 31 gün süren aylarda işçilere ödenen ücretlerin değişmediği, ancak işçilerin hastalık gerekçesiyle istirahatli olduğu dönemlerde istirahat günlerine ilişkin ücretlerinin kesildiği, düzenlenen ücret pusulalarında işçi imzalarının yer aldığı anlaşıldı.” ifadelerine yer verilmiştir.

SOSYAL GÜVENLİK UYGULAMALARI, EKSİK ÜCRET ÖDEMENİN GEREKÇESİ OLAMAZ

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişi Cem Baloğlu, sosyal güvenlik uygulamalarına göre; ayın kaç gün olduğuna bakılmaksızın 30 gün olarak sisteme girildiğine dikkat çekerek bu durumun bazı sorunları da beraberinde getirdiğini belirmektedir. Baloğlu’nun tespitleri şu şekildedir;

“Örneğin, Şubat ayının 28 çektiği kabul edildiğinde, günlük ücret ödeme sistemini benimseyen bir işyerinde, Şubat ayında kesintisiz bir şekilde çalışan sigortalının prim günü 30 gün olarak gösterilmekte, buna rağmen, hastalık sebebiyle iki gün rapor alarak işe devamsızlık gösteren bir işçinin sigortalılığı ise 28-2=26 gün üzerinden bildirilmektedir. Dolayısıyla, kesintisiz bir biçimde çalışan işçiyle rapor alan işçi arasındaki fark iki günden dört güne çıkmaktadır. Yine, 31 çeken ayda, bir gün işe devamsızlık yapan işçinin sigorta prim bildirimi, işe devamsızlığına rağmen 30 gün üzerinden yapılmakta; 30 gün çeken ayda bir gün işe devamsızlık yapan işçinin sigortalılığı ise 29 gün üzerinden bildirilmektedir.

Ancak söz konusu uygulamalar, 4857 sayılı İş Kanununda yer alan ve yukarıda bahsedilen ücret ödeme sistemleriyle uyumsuzluğu gerekçe gösterilerek, işverenleri hatalı işlem yapmaya yöneltmemelidir. Örneğin, günlük ücret ödeme sistemini benimseyen işyerlerinin, her ay için otuz gün üzerinden ücret hesaplama yoluna gitmemesi gerekir. Aksi halde, böyle bir uygulama, ücretin eksik ödenmesi kapsamında değerlendirilecek ve gerek sosyal güvenlik ve vergi mevzuatı, gerekse de iş mevzuatı yönüyle işverenlik hakkında cezai işlem tesis edilmesine sebebiyet verecektir.”

SONUÇ

İşçinin ücretinin aylık belirlendiği ücret türü maktu ücretken, ücretin günlük belirlendiği ücret türü ise günlük ücrettir. İş sözleşmelerinde ücret türü net olarak yazmasa da, belirlenen kriterler ücret türünü ele vermektedir.

Raporlu olduğu günlerde ücreti kesilen işçi, günlük ücretle çalışıyor demektir. Hem raporlu olduğu günlerin ücretini kesip hem de 31 gün çalıştığı aylarda 30 gün üzerinden ödeme yapmak olanaklı değildir. Yaygın uygulama, hem raporlu olduğu günlerin parasını kesip hem de 30 gün üzerinden ödeme yapmaktır. Bu hatalı bir uygulamadır. Ortaya çıkması halinde ücretin eksik ödenmesi kapsamında işverenin cezai sorumluluğu doğacaktır.

Not: Bu Makalede, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Muhsin Dalfidan’ın “Maktu Ücret Sorunsalı Çerçevesinde Prime Esas Kazanç Tutarı ve Prim Ödeme Gün Sayısı Sorunu” yazısından yararlanılmıştır.

17 Eyl 2018 - 10:50 - Kamu İşçi


göndermek için kutuyu işaretleyin

Yorum yazarak Kamu İşçileri Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Kamu İşçileri hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Kamu İşçileri editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Kamu İşçileri değil haberi geçen ajanstır.

05

Umut - Merhaba 31 gün çeken ayda 10 gün rapor aldım işveren maaş bodromda farklı , maaş hesabıma farklı yani 1 gün eksik maaş yatırdı alo170 i arayıp şikayette bulundum sonuç bekliyorum.Maktu ücret alıyorum yani aylık ücret sgk hizmet dökümüme baktığımda 1 gün istirahat girilmiş yorumunuz nedir?tşkler.

Yanıtla . 0Beğen . 0Beğenme 29 Eylül 22:55
04

İhsan Gezer - Bu konuda belirsizlik sürüyor. Henüz belli değil

Yanıtla . 0Beğen . 0Beğenme 17 Eylül 10:50
03

İhsan Gezer - Doğru olmadığını değerlendiriyoruz. Maktu ücret ödüyorsanız rapor günlerini kesmemeniz gerekir. Şayet kesiyorsanız günlük ücret üzerinden ödeme yapıyorsunuz demektir. Bu durumda ayın 31 gün sürdüğü durumlarda 31 günlük ücret ödemeniz gerekir.

Yanıtla . 0Beğen . 0Beğenme 17 Eylül 10:50
02

berna erkan - Merhaba, işçilere 30 gün (maktu) üzerinden ücret veriyoruz, ama izinli oldukları ( rapor, mazeret, yıllık izin ) günlerin yol ve yemek parlarını kesip yine yevmiyeyi 30 günden hesaplıyoruz, yaptığımız işlem doğru mudur ? Saygılar..

Yanıtla . 0Beğen . 0Beğenme 17 Eylül 10:50
01

KAMUŞERON - merhaba kamuya geçen taşeronlar şuandaki kamu işçisi ocak 2019’daki asgari ücret zammından yararlanabilecekmiyiz?

Yanıtla . 0Beğen . 0Beğenme 17 Eylül 10:50