Boşanan Eşlerde AGİ Uygulamasında Değişikliğe Gidildi! Artık Öncelik Nafaka Ödeyen Babada Değil, Çalışan Annede!

Boşanan eşlerde anne- baba çalışıyorsa, AGİ'den öncelikli olarak kim yararlanır? Çalışan Anne, AGİ’den öncelikli olarak yararlanma hakkına sahip midir? Baba, hangi durumda AGİ'den yararlanabilir? Nafaka ödeyen Babanın AGİ'den öncelikli olarak yararlanması sözkonusu mudur?

Gelir İdaresi Başkanlığı, boşanmış eşlerde Asgari Geçim İndirimi (AGİ) uygulamasında değişikliğe gitti.

Daha önce, boşanmış eşlerde AGİ önceliği nafaka ödeyen eşte bulunurken yapılan değişiklikle eşlerden her ikisinin de çalışması durumunda AGİ’yi çocukların velayetine sahip olan ve sosyal güvenlik yönünden çocukların tabi olduğu eşin alabileceğine karar verildi.

Gelir İdaresi Başkanlığı, resmi internet sitesindeki ‘sıkça sorulan sorular’ kısmında, AGİ uygulamasıyla ilgili detayları soru cevap şeklinde duyuruyor.

Daha önce boşanmış eşlere ilişkin 6. sorudaki soru ve cevap şu şekildeydi:

SORU: Asgari geçim indiriminde; aile fertlerinin, emekli maaşı olanların ve boşanmış ücretlinin çocukları asgari geçim indiriminden nasıl yararlanmaktadır?

  • Ücret geliri elde eden aile fertlerinden her biri için ayrı ayrı,
  •  Emekli maaşı alanlar da çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eş olarak kabul edilecek,
  • Eşlerin her ikisinin de ücretli olması halinde çocuklar yalnızca sosyal güvenlik yönünden tabi oldukları eşin bildirimine dahil edilecek,
  • Çocuklar için asgari geçim indiriminden, boşanan eşlerden her ikisinin de çalışması durumunda nafakaya hükmedilen eşin,
  • Çocuklar için nafaka ödenmesine karar verilmesine rağmen boşandığı eşi tarafından bu yükümlülüğün yerine getirilmemesinin belgelendirilmesi durumunda, çalışanın bu çocukları için, asgari geçim indiriminden yararlanması mümkündür.
  • Nafakaya hükmedilen ve bu yükümlülüğünü yerine getiren eşin çalışmaması veya emekli olması durumunda, diğer çalışan eşin çocukları için asgari geçim indiriminden yararlanması söz konusu değildir.

Gelir İdaresi Başkanlığı, çeşitli tarihlerde yayınladığı Özelgelerde de boşanan eşlerde AGİ uygulamasına ilişkin bu hususları duyurmuştur.

Örneğin Gelir İdaresi Başkanlığı Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı’nın B.07.1.GİB.4.06.16.01-2010-GVK-32-2-372 sayı ve 08/06/2011 tarihli Özelgesinde, boşanan eşlerdeki AGİ uygulamasına ilişkin olarak şu hükme yer verilmiştir:

“Yukarıdaki hükümler ve açıklamalar çerçevesinde,

– Çocuklar için asgari geçim indiriminden boşanan eşlerden her ikisinin de çalışması durumunda, nafakaya hükmedilen eş,

– Çocukları için nafaka ödemesine karar verilen eş tarafından bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi durumunda ise çalışan diğer eş yararlanacaktır.

– Ancak, nafakaya hükmedilen ve bu yükümlülüğünü yerine getiren eşin çalışmaması veya emekli olması durumunda, diğer çalışan eşin çocuklar için asgari geçim indiriminden yararlanması söz konusu olmayacaktır.

Buna göre, çocukları için nafaka ödemesine karar verilmesine rağmen boşandığı eşi tarafından bu yükümlülüğün yerine getirilmediğinin ispatlanması durumunda, Kurumunuz çalışanının bu çocukları için asgari geçim indiriminden yararlanması mümkündür.”

Dolayısıyla Gelir İdaresi Başkanlığı’nın süre gelen uygulaması, boşanan eşlerde AGİ’yi nafaka ödeyen tarafın alması şeklindeydi. Diğer bir ifadeyle; çocuklar için AGİ’den boşanan eşlerden her ikisinin de çalışması durumunda, nafakaya hükmedilen eş yararlanmaktaydı. Yani Baba nafaka ödeme yükümlülüğünü yerine getiriyorsa, çalışan Anne AGİ’den yararlanamıyordu. (Baba çalışmıyor ya da emekli olsa bile.)

Ancak Gelir İdaresi Başkanlığı resmi internet sitesindeki ‘sıkça sorulan sorular’ kısmında, AGİ uygulamasıyla ilgili bölümü şu şekilde değiştirdi:

SORU 6: Asgari geçim indiriminde; aile fertlerinin, emekli maaşı olanların ve boşanmış ücretlinin çocukları asgari geçim indiriminden nasıl yararlanmaktadır?

  • Ücret geliri elde eden aile fertlerinden her biri için ayrı ayrı,
  • Emekli maaşı alanlar da çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eş olarak kabul edilecek,
  • Eşlerin her ikisinin de ücretli olması halinde çocuklar yalnızca sosyal güvenlik yönünden tabi oldukları eşin bildirimine dahil edilecek,
  • Boşanmış olan eşlerin her ikisinin de çalışıyor olması durumunda çocuklar için asgari geçim indiriminden; öncelikle, çocukların velayetine sahip olan ve sosyal güvenlik yönünden çocukların tabi olduğu eşin, bu eşin çalışmadığı durumlarda, çocuklar için nafaka ödüyor olması kaydıyla diğer eşin, asgari geçim indiriminden faydalanması mümkün bulunmaktadır.

Böylece boşanan eşlerde AGİ’yi nafaka ödeyen tarafın öncelikli olarak alması uygulamasına son verildi. AGİ’de çalışan Anne öncelikli konuma geldi.

Sonuç olarak; yeni uygulamaya göre boşanmış olan eşlerin her ikisinin de çalışıyor olması durumunda çocuklar için AGİ’den; öncelikli olarak çocukların velayetine sahip olan ve sosyal güvenlik yönünden çocukların tabi olduğu eş yararlanabilecek. Bu tanımlama, çalışıyor olması durumunda AGİ’den çoğunlukla Annenin yararlanması anlamına geliyor.

Çocukların velayetine sahip olan eşin çalışmadığı durumlarda ise çocuklar için nafaka ödüyor olması kaydıyla diğer eş, AGİ’den faydalanabilecek.

Daha açık bir anlatımla, boşanan eşlerde anne- baba çalışıyorsa, çocukların velayetine sahip olan Anne, AGİ’den öncelikli olarak yararlanacak. (Baba nafaka ödüyor olsa bile!) Ancak anne çalışmıyorsa, nafaka ödüyor olması kaydıyla Baba AGİ’den faydalanabilecek.

ÇALIŞMAYAN EŞ TANIM DEĞİŞTİ Mİ?

Gelir İdaresi Başkanlığı, AGİ’ye ilişkin soru cevap bölümünde, çalışmayan eş tanımında da değişikliğe gitti.

Daha önce “Kimler çalışmayan eş statüsündedir?” sorusunun cevabı şu şekildeydi:

“Sadece aktif ücretli olarak çalışan eş, çalışan eş statüsündedir. Örneğin eşiniz serbest avukat ya da serbest doktor olarak çalışıyorsa bu eş, asgari geçim indirimin hesabında çalışmayan eş olarak dikkate alınacaktır. Örneğin eşiniz ücretli olarak devlet hastanesinde çalışıyorsa bu çalışan eş statüsünde dikkate alınacaktır.”

Yeni düzenlemeyle birlikte bu sorunu cevabı şu şekilde değiştirildi:

Sadece aktif ücretli olarak çalışan eş, çalışan eş statüsündedir. Örneğin eşiniz ücretli olarak devlet hastanesinde çalışıyorsa bu çalışan eş statüsünde dikkate alınacaktır.”

Gelir İdaresinin bu değişikliğinden sonra, daha önce çalışmayan eş statüsünde kabul edilen serbest avukat ya da serbest doktor gibi meslek sahiplerinin artık çalışan eş olarak mı kabul edileceğine ilişkin başkaca bir açıklamaya yer verilmedi. Bu konunun aydınlatılması önem arz etmektedir.

Bu Yazının PDF formatı için tıklayınız 

Ekli Dosyalar

08 Şub 2021 - 14:26 - Kamu İşçi


göndermek için kutuyu işaretleyin

Yorum yazarak Kamu İşçileri Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Kamu İşçileri hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Kamu İşçileri editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Kamu İşçileri değil haberi geçen ajanstır.