İçerik
- GİRİŞ
- YASAL DAYANAK
- İŞYERİNDE UYGULANAN ÜCRET SİSTEMİNE GÖRE SGK BİLDİRİMİ
- GÜNLÜK ÜCRET SİSTEMİNDE ÜCRET ÖDEMESİ VE SGK BİLDİRİMİ
- ÖDENEN ÜCRET – PRİME ESAS KAZANÇ FARKLILIĞI, BÜTÇELEŞTİRME VE KAMU ZARARI
- SONUÇ
GİRİŞ
Genel kabul görmüş ilkelere göre; iş mevzuatında özellikle kıdem tazminatı hesaplamalarında yıl 365 gün, sosyal güvenlik mevzuatında hizmet hesaplamalarında yıl 360 gün olarak dikkate alınmaktadır. Bu durum gerek yasalarla gerekse yargı kararları ile de böyle kabul görmüştür. Özellikle SGK uygulamalarında tam ay çalışma esasına göre çalışanlardan belirsiz süreli iş sözleşmeleri veya belirli süreli iş sözleşmeleri (kısmi zamanlı çalıştırılanlar hariç) ile çalışanlar ayın kaç gün olup olmadığına bakılmaksızın her ay 30 gün prim ödeme gün sayısı ve sigorta primine esas kazancın aylık alt sınırının (asgari ücrete eşittir) altında olmamak üzere kazanç bildirimi yapılması zorunludur. Yani 30 gün karşılığı 2021 yılı için 3.577,50 TL kazanç bildirimi yapılmalıdır.
Bu çalışmamızda; idareler ve şirketlerinde çalıştırılan gerek 696 sayılı KHK öncesi gerekse 696 sayılı KHK sonrası 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi olan işçilerle idareler ve şirketleri arasında yapılan bireysel veya toplu iş sözleşmeleri çerçevesinde özellikle günlük ücret sistemini benimseyen idareler ve şirketlerinde ayın 28, 29 ve 31 çektiği durumlarda 28, 29 ve 31 günlük ücretin ödenmesinde SGK bildiriminin 28, 29, 31 olup olamayacağı veya 30 gün bildirildiği halde 28, 29 ve 31 güne tekabül eden ücretin SGK’ ya bildirilip bildirilemeyeceği yahut ta 28, 29, 31 günlük ücretin ödenerek 30 gün üzerinden SGK bildiriminin yapılması durumunda eksik veya fazla bildirim gündeme geleceğinden muhtemel yaptırımın ne olacağı, kamu zararı doğup doğmayacağı, hangi bütçe kodu ile bildirim yapılacağı değerlendirilecektir.
Bu Makale'nin PDF formatı için tıklayınız
YASAL DAYANAK
II.1- 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “günlük kazanç sınırları” başlıklı 82’nci maddesine göre;
“Bu Kanun gereğince alınacak prim ve verilecek ödeneklerin hesabına esas tutulan günlük kazancın alt sınırı, sigortalıların yaşlarına uygun asgarî ücretin otuzda biri, üst sınırı ise 16 yaşından büyük sigortalıların günlük kazanç alt sınırının 7,5 katı, ancak sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri için 3 katıdır.
Günlük kazançları yukarıdaki fıkrada belirtilen alt sınırın altında olan sigortalılar ile ücretsiz çalışan sigortalıların günlük kazançları alt sınır üzerinden, günlük kazançları üst sınırdan fazla olan sigortalıların günlük kazançları da üst sınır üzerinden hesaplanır.
İkinci fıkraya göre sigortalının kazancı alt sınırın altında ise bu kazanç ile alt sınır arasındaki farka ait sigorta primleri ile ücretsiz çalışan sigortalılara ait sigorta primlerinin tümünü işveren öder.
Sigortalıların bu Kanunun 53 üncü maddesine göre belirlenen aynı sigortalılık haline tâbi olacak şekilde birden fazla işte çalışması nedeniyle Kuruma ödenen primler toplamı, bu sigortalılık hali için belirlenen prime esas kazanç üst sınırı üzerinden hesaplanacak miktarı aşarsa, aşan kısmın tamamı, sigortalının talebi üzerine en geç talep tarihini takip eden ay içinde hissesi oranında sigortalıya defaten geri ödenir. Geri verilen primler için ayrıca gecikme cezası ve gecikme zammı ile faiz ödenmez.”
II.2- Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin “prim ödeme gün sayısı ve günlük kazanç” başlıklı 100’üncü maddesinin (2) numaralı fıkrasına göre;
“Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında olup bir ay içinde tam çalışan ve buna göre ücret alan sigortalının prim ödeme gün sayısı, ayın kaç gün olduğuna bakılmaksızın 30 gün üzerinden bildirilir. Ay içinde işe alınan sigortalının prim ödeme gün sayısı, işe başladığı tarih ile ayın kalan günleri kadar, işten ayrılan sigortalının prim ödeme gün sayısı ise o ayda çalıştığı gün sayısı kadar Kuruma bildirilir.”
II.3- İşveren Uygulama Tebliği’nin “2.1.2.2- Sigortalıların, Prim Ödeme Gün Sayılarının, Prime Esas Kazançlarının, İşe Başlama ve İşten Çıkış Tarihleri İle İşten Çıkış Nedenlerinin Girişi a) Ay/Dönem İçindeki Çalışmaları Tam Olan Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının Hesaplanması” başlıklı maddesine göre;
“Ay/dönem içindeki çalışmaları tam olan sigortalıların prim ödeme gün sayıları, ay/dönemin kaç gün olduğuna bakılmaksızın (ay/dönemin 28, 29, 30 veya 31 gün çektiği üzerinde durulmaksızın) 30 gün olarak sisteme girilecektir.
Örnek- (A) sigortalısının, özel sektöre ait bir işyerinde 2012/Mart ayının tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında, 2012/Mart ayındaki prim ödeme gün sayısı, Mart ayının 31 gün olduğu üzerinde durulmaksızın 30 olarak, 2012/Şubat ayının tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında ise, 2012/Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısı, Şubat ayının 29 gün olduğu üzerinde durulmaksızın yine 30 olarak sisteme girilecektir.”
II.4- İşveren Uygulama Tebliği’nin
“ 4.1.6.1- Ay İçinde Tam Çalışan Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayıları” başlıklı maddesine göre;
“ İşyerinde ay içinde tam olarak çalıştırılan bir sigortalı için o ayın 28, 29, 30 veya 31 gün olmasının bir önemi bulunmadığından, tam çalışılan bir ayda sigortalının Kuruma bildirilecek olan prim ödeme gün sayısı 30 gün olarak yazılacaktır.”
“4.1.6.2- Ay İçinde Göreve Başlayan Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayıları” başlıklı maddesine göre;
“ Ay içinde göreve başlayan sigortalılardan ayın ilk gününde göreve girenler hariç olmak üzere, ay içinde göreve başlayan ve tam ay çalışmayan sigortalıların prim ödeme gün sayısı, o ayda ücret ödenen gün sayısı ve ayın 28, 29, 30, 31 çektiği dikkate alınarak parmak hesabı yapılarak hesap edilecektir.
Örnek: Ücretlerin ayın 15’inde peşin ödendiği bir işyerinde 17/04/2012 tarihinde işe başlayan bir sigortalı için, 17/04/2012 – 14/05/2012 dönemine ilişkin olarak 28 günlük ücret ödendiğinden söz konusu sigortalının prim ödeme gün sayısının 28 gün olarak yazılması gerekmektedir.”
II.5- Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayımlanan Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Düzenleme Kılavuzu (1003A Ocak 2020) “4.2.12.1., 4.2.12.3., 4.2.12.4” maddelerine göre;
“4.2.12.1. Ay/Dönem İçindeki Çalışmaları Tam Olan Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının Hesaplanması
Ay/dönem içindeki çalışmaları tam olan sigortalıların prim ödeme gün sayıları, ay/dönemin kaç gün olduğuna bakılmaksızın (ay/dönemin 28, 29, 30 veya 31 gün çektiği üzerinde durulmaksızın) 30 gün olarak sisteme girilecektir.
Örnek- (A) sigortalısının, özel sektöre ait bir işyerinde 2020/Mart ayının tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında, 2020/Mart ayındaki prim ödeme gün sayısı, Mart ayının 31 gün olduğu üzerinde durulmaksızın 30 olarak, 2020/Şubat ayının tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında ise, 2020/Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısı, Şubat ayının 29 gün olduğu üzerinde durulmaksızın yine 30 olarak sisteme girilecektir.”
“4.2.12.3. Ay/Dönem İçinde İşten Ayrılan Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının Hesaplanması
Ay/dönemin son gününde çalıştıktan sonra işten ayrılan sigortalılar hariç olmak üzere, ay içinde işten ayrılan sigortalıların prim ödeme gün sayıları, işten çıkış tarihleri ve ay/dönemin kaç gün olduğuna bakılarak parmak hesabı yapılmak suretiyle hesaplanacaktır.
Ay/dönemin son gününde çalıştıktan sonra işten ayrılmış ve ayın tamamı için ücret almaya hak kazanmış olan sigortalıların ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları ise, (a) bölümünde açıklandığı gibi olacaktır.
Örnek- (K) sigortalısının, özel sektöre ait bir işyerinde 19/02/2020 tarihinde çalıştıktan sonra işten ayrıldığı ve işten ayrıldığı tarihe kadar olan sürelerin tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında, söz konusu sigortalının 2020/Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısı 19 olacak ve işten çıkış tarihi olarak 19/02/2020 tarihi sisteme girilecektir.”
“4.2.12.4. İşe Başladığı Ay/Dönem İçinde İşten Ayrılan Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının Hesaplanması
İşe başladığı ay/dönem içinde işten ayrılan sigortalıların ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları (ay/dönemin ilk günü işe başlayıp son günü işten ayrılanlar hariç), sigortalının işe giriş tarihi ve işten çıkış tarihleri dahil kaç gün olduğuna bakılarak, parmak hesabı yapılmak suretiyle hesaplanacaktır.
Ay/dönemin ilk günü işe başlayıp son günü işten ayrılan ve ayın tamamı için ücret almaya hak kazanmış olan sigortalıların ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları ise, (a) bölümünde açıklandığı gibi olacaktır.
Örnek- (B) sigortalısının, özel sektöre ait bir işyerinde 17/03/2020 tarihinde işe başlayıp 27/03/2020 tarihinde işten ayrıldığı ve işe başlayıp ayrıldığı sürelerin tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında, söz konusu sigortalının işe başlama tarihi 17/03/2020 olarak, işten ayrılış tarihi 27/03/2020 olarak, 2020/Mart ayındaki prim ödeme gün sayısı ise 11 olarak sisteme kaydedilecektir.”
II.6- Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı tarafından yayımlanan 18/06/2020 tarihli 2020/20 sayılı Genelgenin “1.2.2.1.”, “1.2.2.2.”, “1.2.2.3.”, “1.2.2.4.”, “4.2.” maddelerine göre;
1.2.2.1- Ay/dönem içindeki çalışmaları tam olan sigortalıların prim ödeme gün sayılarının hesaplanması
Ay/dönem içindeki çalışmaları tam olan sigortalıların prim ödeme gün sayıları, ay/dönemin kaç gün olduğuna bakılmaksızın (ay/dönemin 28, 29, 30 veya 31 gün çektiği üzerinde durulmaksızın) 30 gün olarak sisteme girilecektir.
Örnek 1: (A) sigortalısının, özel sektöre ait bir işyerinde 2016/Mart ayının tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında, 2016/Mart ayındaki prim ödeme gün sayısı, Mart ayının 31 gün olduğu üzerinde durulmaksızın 30 olarak, 2016/Şubat ayının tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında ise, 2016/Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısı, Şubat ayının 29 gün olduğu üzerinde durulmaksızın yine 30 olarak sisteme girilecektir.
Öte yandan Şubat ayı içinde sigortalının aynı işverene ait başka bir işyerinde naklen ve hizmet akdi sona ermeden çalışmaya başlaması veya işyerinin başka bir sosyal güvenlik merkezine nakli halinde, sigortalının hizmetlerinin kesintisiz olması, başka bir ifade ile aylık tam ücrete hak kazanmış olması halinde, Şubat ayı içindeki nakil tarihinden önceki ve sonraki sürelere ilişkin prim gün sayılarının toplamının 30 olması gerekmektedir.
İşyerinin veya sigortalının nakli nedeniyle Şubat ayı içinde aynı işveren tarafından aynı sigortalı için işyeri sicil numarası farklı iki ayrı aylık prim ve hizmet belgesi ile bildirim yapılacağı durumlarda, nakil öncesi ve nakil sonrası sürelerdeki prim gün sayısının 30 güne tamamlanması için gerektiğinde,
Eski işyerindeki prim gün sayısına Şubat ayının 29 çektiği yıllarda 1 gün, 28 çektiği yıllarda 2 gün ilave edilecek ve e-Bildirgede işten ayrılış tarihi seçilmeksizin arta kalan günler için “DİĞER” kodu ile eksik gün bildirilecektir.
Ancak, 28 çeken Şubat ayları için, ayın 26’sı ile 27’sinde eski işyerinden çıkıldı ise ilave 2 gün eski işyerine eklenemeyeceğinden yeni işyerindeki prim gün sayısına eklenecek ve e-Bildirgede işe giriş tarihi seçilmeksizin arda kalan günler için “DİĞER” kodu ile eksik gün bildirilecektir.
Yine, 29 çeken Şubat ayları için ayın 28’inde eski işyerinden çıkıldı ise ilave 1 gün eski işyerine eklenemeyeceğinden yeni işyerindeki prim gün sayısına eklenecek ve e-Bildirgede işe giriş tarihi seçilmeksizin arda kalan günler için “DİĞER” kodu ile eksik gün bildirilecektir.
Örnek 2 – (A) Limited Şirketinin işyerini 2/2/2018 tarihinde kapatarak 3/2/2018 tarihinde Kastamonu ilimizden Ankara ilimize taşıdığı ve nakil dolayısıyla Ankara ilimizde 3/2/2018 tarihi itibariyle yeni bir işyeri dosyası tescil ettirdiği varsayıldığında, şubat ayı içindeki çalışmaları tam olan ve aylık tam ücrete hak kazanan sigortalıların her iki işyerinden bildirilecek prim ödeme gün sayılarının toplamının 30 olabilmesi için;
-Eski e-Bildirge şifresi ile 2+2 =4 gün (24 gün “DİĞER” neden ile eksik gün bildirilecek) üzerinden
-Yeni e-Bildirge şifresi ile 26 gün üzerinden bildirim yapılabilecektir.
Örnek 3- (B) Limited Şirketinin işyerini 27/2/2018 tarihinde kapatarak 28/2/2018 tarihinde İzmir ilimizden İstanbul ilimize taşıdığı ve nakil dolayısıyla İstanbul ilimizde 28/2/2018 tarihi itibariyle yeni bir işyeri dosyası tescil ettirdiği varsayıldığında, şubat ayı içindeki çalışmaları tam olan ve aylık tam ücrete hak kazanan sigortalıların her iki işyerinden bildirilecek prim ödeme gün sayılarının toplamının 30 olabilmesi için;
-Eski e-Bildirge şifresi ile 27 gün üzerinden
-Yeni e-Bildirge şifresi ile 1+2=3 gün (25 gün “DİĞER” neden ile eksik gün bildirilecek) üzerinden
bildirim yapılabilecektir.
Örnek 4- (C) Limited Şirketinin işyerini 28/2/2016 tarihinde kapatarak 29/2/2016 tarihinde Aydın ilimizden Trabzon ilimize taşıdığı ve nakil dolayısıyla Trabzon ilimizde 29/2/2016 tarihi itibariyle yeni bir işyeri dosyası tescil ettirdiği varsayıldığında, şubat ayı içindeki çalışmaları tam olan ve aylık tam ücrete hak kazanan sigortalıların her iki işyerinden bildirilecek prim ödeme gün sayılarının toplamının 30 olabilmesi için;
-Eski e-Bildirge şifresi ile 28 gün üzerinden
-Yeni e-Bildirge şifresi ile 1+1=2 gün (27 gün “DİĞER” neden ile eksik gün bildirilecek) üzerinden
bildirim yapılabilecektir.
1.2.2.2- Ay/dönem içinde işe başlayan sigortalıların prim ödeme gün sayılarının hesaplanması
Ay/dönemin ilk gününde işe giren ve o ayda tam çalışan sigortalılar hariç, ay/dönem içinde işe giren sigortalıların prim ödeme gün sayıları, işe giriş tarihleri ve ay/dönemin kaç gün olduğuna bakılarak parmak hesabı yapılmak suretiyle hesaplanacaktır.
Ay/dönemin ilk gününde işe başlamış ve ayın tamamı için ücret almaya hak kazanmış olan sigortalıların, ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları, bu genelgenin üçüncü kısmının birinci bölümünün 1.2.2.1 numaralı bölümünde açıklandığı gibi olacaktır.
Örnek 1: (D) sigortalısının, özel sektöre ait bir işyerinde 20/3/2017 tarihinde işe başladığı ve işe başladığı tarihten itibaren ayın kalan günlerinin tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında, söz konusu sigortalının 2017/Mart ayındaki prim ödeme gün sayısı 12 gün olarak, işe başlama tarihi ise 20/3/2017 olarak sisteme girilecektir.
1.2.2.3- Ay/dönem içinde işten ayrılan sigortalıların prim ödeme gün sayılarının hesaplanması
Ay/dönemin son gününde çalıştıktan sonra işten ayrılan sigortalılar hariç olmak üzere, ay içinde işten ayrılan sigortalıların prim ödeme gün sayıları, işten çıkış tarihleri ve ay/dönemin kaç gün olduğuna bakılarak parmak hesabı yapılmak suretiyle hesaplanacaktır.
Ay/dönemin son gününde çalıştıktan sonra işten ayrılmış ve ayın tamamı için ücret almaya hak kazanmış olan sigortalıların ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları ise, bu genelgenin üçüncü kısmının 1.2.2.1 numaralı bölümünde açıklandığı gibi olacaktır.
Örnek 1: (K) sigortalısının, özel sektöre ait bir işyerinde 20/2/2017 tarihinde çalıştıktan sonra işten ayrıldığı ve işten ayrıldığı tarihe kadar olan sürelerin tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında, söz konusu sigortalının 2017/Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısı 20 olacak ve işten çıkış tarihi olarak 20/2/2017 tarihi sisteme girilecektir.
1.2.2.4- İşe başladığı ay/dönem içinde işten ayrılan sigortalıların prim ödeme gün sayılarının hesaplanması
İşe başladığı ay/dönem içinde işten ayrılan sigortalıların ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları (ay/dönemin ilk günü işe başlayıp son günü işten ayrılanlar hariç), sigortalının işe giriş tarihi ve işten çıkış tarihleri dahil kaç gün olduğuna bakılarak, parmak hesabı yapılmak suretiyle hesaplanacaktır.
Ay/dönemin ilk günü işe başlayıp son günü işten ayrılan ve ayın tamamı için ücret almaya hak kazanmış olan sigortalıların ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları ise, bu genelgenin üçüncü kısmının birinci bölümünün 1.2.2.1 numaralı bölümünde açıklandığı gibi olacaktır.
Örnek 1: (B) sigortalısının, özel sektöre ait bir işyerinde 17/3/2017 tarihinde işe başlayıp 28/3/2017 tarihinde işten ayrıldığı ve işe başlayıp ayrıldığı sürelerin tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında, söz konusu sigortalının işe başlama tarihi 17/3/2017 olarak, işten ayrılış tarihi 28/3/2017 olarak, 2017/Mart ayındaki prim ödeme gün sayısı ise 12 olarak sisteme kaydedilecektir.
4.2- Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin düzenlenmesi
Prim Ödeme Günü: Sigortalıların ay içinde prim almaya hak kazandıkları gün sayıları yazılır. Ay içinde tam çalışılması halinde, ay içindeki gün sayısına bakılmaksızın, 30 gün olarak dikkate alınmalıdır. Ay içinde tam çalışılmamışsa buraya yazılan gün sayısı ile eksik gün sayısı toplamı 30 olmalıdır.
Ayın/dönemin ilk gününde işe giren ve o ayda tam çalışan sigortalılar hariç, ay/dönem içinde işe giren sigortalıların prim ödeme gün sayıları, işe giriş tarihleri ve ayın/dönemin kaç gün olduğuna bakılarak parmak hesabı yapılmak suretiyle hesaplanır. Yani, sigortalının işe girdiği günden önceki gün sayısı, o aydaki toplam gün sayısından düşülür. Örneğin; sigortalının işe girdiği ay 30 gün çekiyorsa ve sigortalı ayın beşinde işe girmişse, 30 – 4 = 26 gün üzerinden bildirilir. Eğer ay 31 gün çekiyorsa ve ayın ikisinde işe girmişse, 31 – 1 = 30 gün olarak bildirilir.
Ayın/dönemin son gününde çalıştıktan sonra işten ayrılan sigortalılar hariç olmak üzere, ay içinde işten ayrılan sigortalıların prim ödeme gün sayıları, işten çıkış tarihleri ve ayın/dönemin kaç gün olduğuna bakılarak parmak hesabı yapılmak suretiyle hesaplanır.
Sigortalı o ayın ilk gününden beri işyerinde çalışıyor ve ay bitmeden işyerinden ayrılmışsa, ayın kaç gün çektiğine bakılmaksızın, ayrıldığı gün ayın kaçıncı gününe tekabül ediyorsa o kadar gün üzerinden sigortalı olarak bildirilecektir. Örneğin; ayın beşinde ayrılmışsa 5, ayın yirmi üçünde ayrılmışsa 23 gün üzerinden prim ödeme gün sayısı girilir.
İŞYERİNDE UYGULANAN ÜCRET SİSTEMİNE GÖRE SGK BİLDİRİMİ
İdareler ve şirketleri günlük ücret sistemini veya aylık ücret sistemini seçmekte serbesttirler. Her iki halde de ücretler çalışıldıktan sonra takip eden ayın başında veya belirlenen tarihte ayda bir ödenmektedir.
Günlük ücret sisteminde, ayın çekme durumuna göre 28, 29 veya 31 gün üzerinden ücret ödenmekte ve SGK bildirimi 30 gün (ay içinde işe başlama ve işten ayrılma vb. haller hariç) ve prime esas kazancın alt sınırı ( asgari ücret) altında olmamak üzere yapılmaktadır.
Aylık ücret sisteminde, ayın çekme durumuna bakılmaksızın her ay 30 gün üzerinden ücret ödenmekte ve SGK bildirimi 30 gün (ay içinde işe başlama ve işten ayrılma vb. haller hariç) ve prime esas kazancın alt sınırı (asgari ücret) altında olmamak üzere yapılmaktadır.
Makalemizin “Yasal Dayanak” bölümünde örneklerle belirtildiği üzere, ay içinde tam çalışılması kaydıyla her iki ücret sisteminde ortak olan her ay için bildirilecek prim gün sayısı 30 gün, prime esas kazancın ise en az alt sınır tutarında bildirilmesidir. SGK sistemi bu esas üzerine kurulmuş olup, alt sınırın altında ve 30 günün altında (eksik gün beyanı hariç) yapılan bildirimler sistem tarafından onaylanmamaktadır.
GÜNLÜK ÜCRET SİSTEMİNDE ÜCRET ÖDEMESİ VE SGK BİLDİRİMİ
Günlük ücret sistemini benimseyen idareler ve şirketleri örneğin 2021 yılı Şubat ayında tam çalışan işçilerinin ücretleri ve SGK bildirimlerini nasıl yapmalıdır? Bu soruyu bir örnekle açıklamakta yarar vardır.
Asgari ücret üzerinden çalışan bir temizlik işçisine 2021 yılı Şubat ayında ödenecek ücret ve SGK bildirimi şöyle olacaktır. 2021 yılı Şubat ayı 28 gün çekmekte, asgari ücretin günlük tutarı brüt 119,25 TL’dir. Buna göre ödenmesi gereken ücret 28 x 119,25 TL = 3.339,00 TL (asgari geçim indirimi hariç)’dir. SGK bildirimi ise 30 gün prim gün sayısı ve aylık alt sınır 30 x 119,25 TL = 3.577,50 TL olacaktır.
ÖDENEN ÜCRET – PRİME ESAS KAZANÇ FARKLILIĞI, BÜTÇELEŞTİRME VE KAMU ZARARI
Yukarıdaki örnek olayda idareler bu durumda 3.577,50 TL – 3.339,00 TL = 238,50 TL fazla bildirim yaptıklarını düşünebilirler. Bu durumun nasıl bütçeleştirileceği ve kamu zararının doğup doğmayacağına bakıldığında, öncelikle kamu zararı açısından değerlendirelim.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 71’inci maddesi çerçevesinde yayımlanan Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 6’ncı maddesi hükmüne göre; kamu zararının belirlenmesinde aşağıdaki hususlar esas alınır.
a) Yapılan iş, alınan mal veya hizmet karşılığı olarak ilgili mevzuatında belirtilen ya da mevzuatında öngörülen karar, onay, sözleşme ve benzeri belgelerde belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması.
b) İlgili mevzuatında öngörülen haller dışında, iş yaptırılmadan, mal veya hizmet alınmadan önce ödeme yapılması.
c) Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz ödemede bulunulması.
ç) İlgili mevzuatı gereğince görevlendirilen komisyon veya kişilerce rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması.
d) Kamu idarelerine ait malların kiraya verilmesi, tahsisi, yönetimi, kullanımı ve elden çıkarılması işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması.
e) Görevlilere teslim edilen taşınırların zarara uğraması.
f) İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması.
g) Kamu idaresinin yükümlülüklerinin mevzuatına uygun bir şekilde yerine getirilmemesi nedeniyle kamu idaresine faiz, tazminat, gecikme zammı, para cezası gibi ek malî külfet getirilmesi.
ğ) Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması.
Örnek olayda SGK’ya 238,50 TL fazla bildirim yapıldığı düşüncesinin mevzuata dayanmadığı bilakis mevzuatında öngörüldüğü için bu bildirimin yapıldığı açıktır. Şöyle ki, makalemizin “Yasal Dayanak” bölümünde belirtildiği üzere başta 5510 sayılı Kanunun 82’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan ” günlük kazançları alt sınırın altında olan sigortalıların günlük kazançları alt sınır üzerinden hesaplanır.” hükmü ve akabinde Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği, İşveren Uygulama Tebliği, MUHSGK Düzenleme Kılavuzu ve 2020/20 sayılı Genelge düzenlemeleri açık ve nettir, izahtan varestedir. Dolayısıyla, idareler ve şirketleri, mevzuatın öngördüğü bir ödemeyi SGK’ ya yapmaktadırlar, öngörmediği bir ödemeyi yapmamaktadırlar. Burada şu hususu da vurgulamak gerekir. İdareler ve şirketleri, 5510 sayılı Kanunun 82’nci maddesinin üçüncü fıkrası yer alan “İkinci fıkraya göre sigortalının kazancı alt sınırın altında ise bu kazanç ile alt sınır arasındaki farka ait sigorta primlerinin tümünü işveren öder.” hükmü çerçevesinde 238,50 TL’nin karşılığı primlerin yükünü karşılamak zorundadır. Yani, işçi hissesi işçiden kesilemez. Başka bir deyişle, işçi hissesi 3.339,00 TL üzerinden kesilecek, fark kazanç olan 238,50 TL üzerinden yapılacak kesinti işçiden mahsup edilmeyecektir.
Söz konusu fark tutarın, detaylı hesap planlarında bunun için ayrıca tanımlanmış bir detay bulunmadığından 630-Giderler Hesabı ve 830-Bütçe Giderleri Hesabının “02-Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderleri”, yardımcı hesabının “02.03-İşçiler” kodunda izlenmesi gerekir.
SONUÇ
Bu bilgilere göre, ay içinde tam çalışan ve ayın 28, 29, 31 çektiğine göre ücret alan işçilere 28, 29 ve 31 günlük ücret ödenecek, özellikle asgari ücretle çalışanlar açısından 28 ve 29 günlük ücret alt sınırın altında (asgari ücret tutarının altında) kalacağından dolayı SGK bildirimi yapılamayacağından alt sınır (asgari ücret) üzerinden bildirimi yapılacak, aradaki farka (alt sınır-ödenen ücret) primleri bunları çalıştıran idareler ve şirketleri tarafından mevzuat gereği karşılanacaktır. Bu durum kamu zararı olarak değerlendirilemez ve ilgili bütçe tertibinde bütçeleştirilmesi mümkündür.
31 çeken aylarda ise 31 günlük ücrete tekabül eden tutar aynen SGK’ya bildirilecek olup, 30 gün karşılığı tutar hesaplanarak bildirilmeyecektir.
YASAL UYARI Bu çalışma Kamutech Yazılım A.Ş. mevzuat grubu uzmanları tarafından hazırlanmıştır. Makalenin her türlü yayın hakkı Kamutech Yazılım A.Ş.'ye aittir. Kaynak göstermek ve link vermek kaydıyla alıntı yapılabilir.
Yorum yazarak Kamu İşçileri Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Kamu İşçileri hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Kamu İşçileri editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Kamu İşçileri değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Kamu İşçileri Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Kamu İşçileri hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Kamu İşçileri editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Kamu İşçileri değil haberi geçen ajanstır.