İdarelerin (İşverenlerin) Geçici İş Göremezlik Ödeneği Alan Sigortalılarına Tam Ücret Ödemeleri Halinde SGK İşlemleri

İdareler tarafından geçici iş göremezlik ödeneği alan sigortalılara istirahatli oldukları süreler için ücret ödenmesi halinde SGK prim ödeme gün sayısı ve diğer SGK işlemleri nasıl yapılacaktır?

İdarelerin (İşverenlerin) Geçici İş Göremezlik Ödeneği Alan Sigortalılarına Tam Ücret Ödemeleri Halinde SGK İşlemleri
İdarelerin (İşverenlerin) Geçici İş Göremezlik Ödeneği Alan Sigortalılarına Tam Ücret Ödemeleri Halinde SGK İşlemleri
Haber albümü için resme tıklayın

Giriş

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigorta kollarında söz konusu sigorta olaylarına maruz kalmaları halinde sigortalılara iş kazası, meslek hastalığı ve analık hallerinde bu olaylara maruz kaldıkları günden istirahat bitimine kadar; hastalık halinde ise hastalığın başladığı günü takip eden 2. günün sonunda yani 3. günden istirahatin bitimine kadar SGK tarafından geçici iş göremezlik ödeneği ödenir.

Sigortalıların hak kayıpları SGK tarafından geçici iş göremezlik ödeneği ödenmek suretiyle karşılandığından ötürü bu günlerde idareler (işverenler) tarafından sigortalılarına yasal olarak herhangi bir ücret veya ücret adı altında ödeme yükümlülükleri bulunmamaktadır.

İşte bu noktada idareler söz konusu sigorta olaylarında sigortalılarının mevcut ücretinin düşmemesi için bireysel iş sözleşmelerine ya da toplu iş sözleşmelerine sigortalılar lehine düzenleme yapmak suretiyle önlemler almaktadır. Ücretinin düşmediğini gören sigortalılar bu defa idare tarafından yapılan iyiniyetli yapılan bu uygulamayı maalesef bazı sigortalılar tarafından suiistimal edilmekte ve sürekli bir şekilde alışkanlık haline getirmek suretiyle özellikle hastalık nedeniyle istirahat raporu almaktadırlar. İdareler bu hususu dikkate alıp dengeyi kurmaları ve ona göre düzenleme yapmaları gerekmektedir.

Bu çalışmada idareler tarafından geçici iş göremezlik ödeneği alan sigortalılara istirahatli oldukları süreler için ücret ödenmesi halinde SGK prim ödeme gün sayısı ve diğer SGK işlemleri değerlendirilecektir.

Bu Makalenin PDF formatı için tıklayınız

Geçici İş Göremezlik Ödeneği Döneminde Ücret Ödenmesi Halinde Prime Tabi Tutulması

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin “Kanunun (5510 sayılı Kanun kastedilmektedir) 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların prime esas kazançları” başlıklı 97’nci maddesinin (2) numaralı fıkrasına göre;

Geçici iş göremezlik ödeneği alan 5510 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi (4/1-a) kapsamındaki sigortalılara istirahatlı bulundukları sürede;

a) Geçici iş göremezlik ödeneği dikkate alınmadan verilmesine devam edilen tam ücret.

b) Bireysel veya toplu iş sözleşmesine istinaden verilen geçici iş göremezlik ödeneğinin işverene iadesi ile alınan tam ücret.

c) Geçici iş göremezlik ödeneği ile ödenek alınan süredeki kazancı arasındaki ücret farkı.

ç) Bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayalı olmadan geçici iş göremezlik ödeneği aldığı sürede atıfet kabilinde yapılan ödemeler.

Çalışılan sürelerde ödenen ücretler olarak prime tabi tutulur.

İstirahatli olunan süre için yukarıda yer alan (c) ve (ç) bentlerine göre ödenen günlük fark tutar, günlük sigorta primine esas kazancın alt sınırının (2020 yılı için 98,10 TL) altında kalması durumunda günlük alt sınıra yükseltilir.

İdareler bu Yönetmeliğin bu düzenlemesine istinaden bir uygulama benimsemişse çalışılan süreler gibi değerlendirilerek SGK hizmet bildirimi 30 gün olacaktır.

İşveren Uygulama Tebliği’nin “2.1.2.4- İşverenlerce Kurumumuzdan Geçici İş Göremezlik Ödeneği Alan Sigortalılara İstirahatli Oldukları Süreler İçin Ücret Ödenmesi Halinde Prim Ödeme Gün Sayısının Hesaplanması” başlıklı maddesinde;

İşverenlerce SGK’dan geçici iş göremezlik ödeneği alan sigortalılara, SGK tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği ile normal günlük kazançları arasındaki fark ücretleri veya SGK tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği dikkate alınmaksızın ayrıca normal günlük ücretlerinin ödendiği durumlarda, geçici iş göremezlik ödeneği alan sigortalılara istirahatli bulundukları süreler için işverenlerince yapılan bu ödemeler, 5510 sayılı Kanunun 80’inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında değerlendirilerek yani HAK EDİLEN ÜCRET kapsamında prime tabi tutulacaktır.

SGK’dan geçici iş göremezlik ödeneği alan (ay/dönem içinde istirahatli olan) sigortalıların prim ödeme gün sayıları ücret aldığı günler dikkate alınmak suretiyle hesaplanmaktadır.

Dolayısıyla prime tabi tutulan bu ödemelerin sigorta primine esas günlük kazanç alt sınırının altında kalması halinde,5510 sayılı Kanunun 82’nci maddesi gereğince prime esas günlük kazanca tamamlanarak, iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi de dahil olmak üzere prime tabi tutulması ve bu primlerin ilişkin olduğu sürelerin aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde prim ödeme gün sayısına ilave edilmesi gerekmektedir.

Örnek-1: Bir işyerinde çalışmakta iken 17/03/2020- 25/03/2020 döneminde istirahatli olması nedeniyle SGK’ dan geçici iş göremezlik ödeneği alan bir sigortalı için, işvereni tarafından bu süreler için SGK tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği dikkate alınmaksızın tam ücretinin ödendiği varsayıldığında, söz konusu sigortalının 2020/Mart ayındaki prim ödeme gün sayısı 30 olacaktır. İstirahatli sürelerde işverence ücret ödenmemesi halinde ise sigortalının 2020/Mart ayı prim ödeme gün sayısı 31-9=22 olacaktır.

Örnek-2: Bir işyerinde 08/03/2020 tarihinde işe başlamış olan sigortalının, 2020/Mart ayında işe başladığı tarihten sonra 3 gün istirahatli bulunduğu ve hak kazanılmış hafta tatili dışında söz konusu ayın diğer günlerinin tamamında çalışmış olduğu varsayıldığında, ilgili aydaki prim ödeme gün sayısı 31-7- 3 = 21 olacaktır.

İşveren Uygulama Tebliği’nin “7- Prime Esas Kazancın Tespitine İlişkin Usul ve Esaslar başlığı altında “7.2- Ücret ve Ücret Niteliğindeki Kazançların Prime Tabi Tutulmasına İlişkin Hususlar” maddesinde yapılan düzenlemeye göre; toplu iş sözleşmesi hükümlerinin uygulandığı işyerlerinde, 1 aydan fazla istirahat alan sigortalılara, SGK tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneğinin yanı sıra işverenlerce de toplu iş sözleşmelerine dayanılarak istirahatli bulunan süre için ayrıca ücret ödenmesi durumunda, bu ücretler istirahatli bulunulan ayların kazancına dahil edilerek prime tabi tutulacaktır.

Bir Aydan Fazla İstirahat Alınması Halinde Belge/Beyanname Gönderme Süresi

Yönetmeliğin “aylık prim ve hizmet belgesinin düzenlenmesi, verilmesi ve saklanması” başlıklı 102’nci maddesinin (6) numaralı fıkrasının (ç) bendine göre;

5510 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi (4/1-a) kapsamında sigortalı sayılanları çalıştıranlar yönünden, bu maddenin (3) numaralı fıkrasında öngörülen sürelerde verilmemiş olmakla beraber; 1 aydan fazla istirahat alan sigortalılara SGK tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneğinin yanı sıra işverenlerince toplu iş sözleşmesine dayanılarak istirahatli bulunulan süre için ücret ödenmesi hâlinde, bu ücretlere ilişkin düzenlenmesi gereken ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin istirahat süresinin sona erdiği tarihi takip eden ayın 23’üne kadar (muhtasar ve prim hizmet beyannamesi yönünden 26’sına kadar) SGK’ya / Vergi Dairesine, e-sigorta / e-beyanname kanalıyla gönderilmesi halinde yasal süresi içinde verilmiş kabul edilecektir.

İşveren Uygulama Tebliği’nin “2.2- Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin Kuruma Verilmesi” başlığının (ç) maddesine göre;1 aydan fazla istirahat alan sigortalılara SGK tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneğinin yanı sıra istirahatli bulunulan süre için işverenlerince toplu iş sözleşmesine dayanılarak ücret ödenmesi hâlinde, bu ücretlere ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin istirahat süresinin sona erdiği tarihi takip eden ay/dönemin, 23’üne/26’sına kadar, SGK’ya/Vergi Dairesine e-sigorta/e-beyanname kanalıyla gönderilmesi halinde yasal süresi içinde verilmiş kabul edilecek ve 5510 sayılı Kanunun 102’nci maddesinde belirtilen idari para cezası uygulanmayacaktır.

Bir Aydan Fazla İstirahat Alınması Halinde Primlerin Ödenme Süresi

Yönetmeliğin “sigorta primlerinin ödenme süresi ve erken ödeme” başlıklı 108’inci maddesinin (5) numaralı fıkrasının (ç) bendine göre;

5510 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi (4/1-a) kapsamında sigortalı sayılanlar yönünden sigorta primleri, bu maddenin (4) numaralı fıkrasında belirtilen süreler dışında ödenmekle beraber; 1 aydan fazla istirahat alan sigortalılara SGK’ ya ödenen geçici iş göremezlik ödeneğinin yanı sıra işverenlerince toplu iş sözleşmesine dayanılarak istirahatli bulunulan süre için ücret ödenmesi hâlinde, bu ücretlere ilişkin sigorta primlerinin, istirahat süresinin sona erdiği tarihi izleyen ay/dönemin sonuna kadar SGK’ya ödenmesi halinde yasal süresi içinde ödenmiş kabul edilecektir.

Sonuç

İşveren konumunda bulunan idareler/ idarelerin şirketleri bünyelerinde çalıştırdıkları işçilerin (4/1-a kapsamındaki sigortalıların)iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortası olaylarına maruz kalmaları halinde istirahatli kaldığı dönemde işçilere SGK tarafından geçici iş göremezlik ödeneği ödenmektedir. Bu çerçevede idareler /idarelerin şirketleri tarafından bu istirahat döneminde işçilerine ücret ödeyip ödememekte serbesttirler. Bunun tek istisnası, 4857 sayılı İş Kanunu’nun “geçici iş göremezlik” başlığını taşıyan 48’inci maddesine göre hastalık sigortası ile sınırlı olmak üzere AYLIK ÜCRETLİ İŞÇİLER (günlük ücret sistemi değil aylık ücret sistemine tabi olan işçiler kastedilmektedir) için SGK tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği NORMAL ÜCRETLERİNDEN MAHSUP EDİLMESİDİR. Bu durumda yani işçileri ile aylık ücret sistemine göre ücret ödeyen idareler/idarelerin şirketleri işçinin geçici ücret kaybını telafi etmek zorundadır.

Bu istisna dışında idareler/idarelerin şirketleri istirahatli bulunan işçilerine ücret ödemekle yükümlü olmayıp, iş veya toplu iş sözleşmeleri ile ücret ödemeyi düzenleyebilirler. Bu durumda SGK mevzuatına göre çalışılmış süreler gibi değerlendirilerek prim ödeme gün sayısı 30 gün olacak, hak edilen ücretler olarak ilgili istirahatli bulunulan ayın kazancına dahil edilerek prim kesilecektir.

YASAL UYARI Bu çalışma Kamutech Yazılım A.Ş. mevzuat grubu uzmanları tarafından hazırlanmıştır. Makalenin her türlü yayın hakkı Kamutech Yazılım A.Ş.'ye aittir. Kaynak göstermek ve link vermek kaydıyla alıntı yapılabilir.

 

 

 

 

Ekli Dosyalar

16 Kas 2020 - 14:08 - Kamu İşçi


göndermek için kutuyu işaretleyin

Yorum yazarak Kamu İşçileri Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Kamu İşçileri hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Kamu İşçileri editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Kamu İşçileri değil haberi geçen ajanstır.