Çalışma hayatı milyonlarla işçinin yer aldığı, mevzuat hükümlerinin de var olduğu geniş bir alandır. Başta bu mevzuat hükümlerinin farklı yorumlanmasından kaynaklanan çeşitli nedenlerle işçi ile işveren arasında birtakım sorunlar oluşmaktadır.
Bu yazımızda işçinin işveren ile anlaşmazlığa düşmesi durumunda nasıl bir yol izleyeceğine dair bilgi vereceğiz.
İşçi işveren ile hem iş akdi çerçevesinde hem de işten ayrıldıktan sonra sıkıntı yaşayabildiği gibi, bununla ilgili yapacağı şikayet ve başvurularında birçok yol izleyebilir.
İşçi Çalışırken Şikayetlerini Nereye Yapabilir?
Alo 170-Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi:
Alo 170 İletişim merkezi, Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, İŞKUR, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından sunulan tüm hizmetlerle ilgili olarak bilgi vermekte ve çalışma hayatı ile alakalı sorunlara çözüm üretmektedir. Alo 170 erişimi en kolay olan şikayet mercidir. İşçiler Alo 170’e telefon ile başvurabilir.
Şöyle ki bir iş sözleşmesine tabi olarak çalışan işçi, çalışma hayatı ve sosyal güvenlik konularına dair aklına takılan her türlü sorunu Alo 170’e sorabilir. İşçiler gerek mevzuat ile alakalı gerekse, çalışma hayatlarına ve işverenlerine ilişkin şikayetlerini Alo 170’e sunabilirler. Alo 170, 7 gün 24 saat hizmet vermektedir.
CİMER-Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi:
Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) de çalışanların şikayetlerini değerlendiren, çok etkili bir kuruluştur. İşçiler CİMER’e yazacağı dilekçeleri internet üzerinden yazabilirler. CİMER’e yapılan her türlü şikayet ve başvuru değerlendirilir, ilgili kuruma ulaşır.
İş Teftiş Kurulu Başkanlığı:
İş akdi henüz devam eden işçilerin şikayetlerini iletecekleri bir başka merci ise Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına bağlı olan İş Teftiş Kurulu’nun ilgili Grup Başkanlıklarıdır. Çalışmaya devam eden işçiler mobbing, fazla mesai, ücret prim ve ikramiye ile ilgili işverene ait tüm şikayetlerini İş Teftiş Kurulu Başkanlıklarına elden dilekçe vererek başvurabilirler.
Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri:
8 Mayıs 2018’de Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yayımlanan genelge ile Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri işlemleri hakkında değişikliğe gidilmiştir. Yapılan değişiklik ile Çalışma İl Müdürlüklerinin; iş sözleşmesi sona eren işçilerin alacaklarına ilişkin şikayetleri inceleme ve bu konuda işverenlere idari para cezası uygulama yetkisi kaldırılmıştır.
Çalışma İl Müdürlükleri işçi şikayetlerine ilişkin iş ve işlemleri yürütmekle yükümlüdür. İş sözleşmesi devam eden işçilerin Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına ve Alo 170’e yaptığı başvurular, öncelikle şikayetin yapıldığı yerin Çalışma İl Müdürlüklerine gönderilecektir. Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri ise işçilerin şikayet ve başvurularını İş Teftiş Grup Başkanlıklarına intikal ettirecektir.
Ayrıca Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri kendilerine ulaşan şikayet ve ihbar dilekçelerini titizlikle inceler, dilekçedeki eksikliklerin tamamlamasını sağlamakla yükümlüdür.
İş Sözleşmesi Sona Eren İşçi Şikayetlerini Nereye Yapabilir?
Zorunlu Arabuluculuk:
7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanununda yapılan değişiklik ile, 01.01.2018 tarihinden itibaren İş Mahkemelerinde dava şartı olarak arabuluculuğa başvurma şartı getirilmiştir. İşçi ve işveren arasında ücret, prim, ikramiye fazla mesai gibi işçilik alacaklarına ve kıdem ve ihbar tazminatları gibi konularda yaşanabilecek anlaşmazlıklar için 01.01.2018 tarihi itibarıyla zorunlu arabuluculuğa gidilecektir.
İşçinin arabulucuya başvurmadan açtığı iş davaları ‘’dava şartı yokluğu’’ nedeniyle reddedilecektir.
Sonuç itibarıyla işçi çalışırken çalışma hayatı ile ilgili sorunlarına dair, Alo 170, CİMER hizmet merkezlerine ya da İş Teftiş Kurulu Başkanlığı, Çalışma ve İş Kurumu Müdürlükleri ve ilgili hizmet birimlerine başvurabilir. İş sözleşmesi sonra eren işçiler ise, 01.01.2018 tarihinden itibaren her türlü hak ve alacakları için İş Mahkemesine dava açmadan önce zorunlu arabuluculuk kurumuna başvurmalıdır. İşçinin arabulucuya başvurmadan açtığı iş davaları usul açısından reddedilecektir.
