Tüm Detaylarıyla TİS Öğrenim Yardımları Nasıl Yapılacaktır?

Öğrenim yardımı ödemelerinde nelere dikkat edilmelidir? Kimler öğrenim yardımından faydalanabilir? Hangi öğrenciler kapsam dışıdır? Ayrılan eşlerde öğrenim yardımı nasıl ödenmelidir? İşçi, beraber yaşadığı üvey çocuğu için öğrenim yardımı alabilir mi?

Tüm Detaylarıyla TİS Öğrenim Yardımları Nasıl Yapılacaktır?
Tüm Detaylarıyla TİS Öğrenim Yardımları Nasıl Yapılacaktır?
Haber albümü için resme tıklayın

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından Yüksek Hakem Kurulu kararı esas alınarak yayınlanan 12 Nisan 2018 tarihli Toplu İş Sözleşmesiyle (TİS), taşerondan kadroya geçen işçilere Öğrenim Yardımı yapılacağı karara bağlanmıştır. Hem merkezi kurumlardaki işçiler hem de belediye şirketlerinde çalışanlar, öğrenim yardımından yararlanacaktır. Bu kapsamda yaklaşık 1 milyon işçiye öğrenim yardımı ödenecektir.

Öğrenim yardımı, TİS’te şu şekilde yer almaktadır:

“İşveren, işçinin öğrenimdeki her çocuğu için belge ibraz etmek şartı ile yılda bir kez Eylül ayında ödenmek üzere;

İlkokul için 100,00(yüz)TL,

Ortaokullar için 110,00(yüzon)TL,

Lise ve dengi okullar için 120,00(yüzyirmi)TL,

Yüksek okullar ve üniversite için (okulun normal eğitim süresi artı bir yıl süreyle sınırlı olmak üzere) 140,00 (yüzkırk)TL tutarında öğrenim yardımı yapar.”

Bu miktarlar, brüt tutarlardır. İşçinin eline geçecek net rakam, SGK kesintileri ile gelir ve damga vergisi düşüldükten sonraki tutardır.

Kurumların, eksik ya da yersiz öğrenim yardımı ödemesi yapmamak için dikkat etmeleri gereken pek çok önemli nokta bulunmaktadır.

Peki öğrenim yardımı ödemelerinde nelere dikkat edilmelidir?

Taşerondan kadroya geçen işçilere öğrenim yardımı ödemesinin ayrıntıları, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yayınlanan 17/09/2018 tarihli görüş yazısıyla belirlenmiştir. Bu görüş yazısında;

“Bilindiği üzere; 696 sayılı KHK ‘ nın 127 nci maddesi ile 375 sayılı KHK’ya eklenen Geçici 23 ve 24’üncü maddeler ile sürekli işçi kadrolarına geçirilen işçilerin toplu iş sözleşmesinden yararlanma, işkolu tescillerinin belirlenmesi ile mali ve sosyal haklara ilişkin şartlar belirlenmiştir.

Yüksek Hakem Kurulunun 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçilere yönelik olarak 02.04.2018 tarihinden sonra karara bağladığı toplu iş sözleşmelerinde çocuk yardımı ile ilgili daha açık bir hükme yer vererek ilgili hükmü “işçilere üç çocukla sınırlı olmak üzere her bir çocuk için her ay 25 TL/Ay çocuk yardımı yapılır. Ancak evlenen çocuklar, 18 yaşını dolduran veya yükseköğrenime devam etmesi halinde 25 yaşını dolduran çocuklar ile kendi hesabına ticaret yapan veya gerçek veya tüzel kişiler yanında her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışan çocuklar (öğrenim görmekte iken tatil devresinde çalışanlar ile staj veya mesleki eğitim görenler hariç) için bu yardım ödenmez. Eşlerden ikisinin de aynı toplu iş sözleşmesi kapsamında çalışması halinde bu yardım eşlerden yalnız birine ödenir.” şeklinde değiştirmiştir.

Bu kapsamda çocuk yardımı ile öğrenim yardımı hesaplanırken uygulamada birlikteliğin sağlanması için Yüksek Hakem Kurulunca karara bağlanan toplu iş sözleşmelerinde yer alan yeni hükmün emsal olarak alınıp eşlerden yalnızca birine ödenmesi gerektiği, yakacak yardımıyla ilgili olarak da işçilere doğrudan ödenmesi gereken sosyal yardım kapsamında olması nedeniyle her işçiye eş durumuna bakılmaksızın ayrı ayrı ödenmesi gerektiği mütalaa edilmektedir.” denilmektedir.

EŞLERDEN HER İKİSİ İŞÇİ İSE ÖĞRENİM YARDIMI NASIL ÖDENİR?

Bakanlığın yukarıdaki yazısında özetle;

  • Çocuk yardımı ile öğrenim yardımı ödemesinin aynı esaslara tabi olduğu,
  • Eşlerden ikisinin de aynı toplu iş sözleşmesi kapsamında çalışması halinde bu eşlerden yalnızca birine çocuk ve öğrenim yardımı ödeneceği belirtilmiştir.

696 Kanun Hükmünde Kararnameyle (KHK) kadroya geçen işçilerin aynı toplu sözleşmeye tabi olduğunu değerlendiriyoruz. Zira Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yayınlanan 12 Nisan 2018 tarihli TİS, taşerondan kadroya geçen bütün işçileri kapsamaktadır. Bu nedenle kurumları farklı olsa da eşlerden her ikisinin de 696 sayılı KHK kapsamında kadroya geçen işçilerden olması durumunda, yalnızca birine öğrenim yardımı ödemesi yapılmalıdır.

Ancak taşerondan kadroya geçen işçinin eşinin ayrı bir toplu sözleşmesine tabi olması durumunda her iki eş öğrenim yardımından yararlanabilir. Örneğin 696 KHK’lı işçinin eşinin kamu kurumunda eski kadrolu sürekli işçi olması durumunda, her iki işçinin öğrenim yardımından yararlanması mümkündür.

EŞLERDEN BİRİ MEMUR DİĞERİ İŞÇİ İSE ÖĞRENİM YARDIMI NASIL UYGULANACAK?

Sık sık karşılaşılan durumlardan biri de eşlerden birinin memur diğerinin işçi olması durumudur. Memur ile işçinin aynı toplu iş sözleşmesine tabi olması söz konusu olamayacağından, eşi memur olan işçi her halükârda öğrenim yardımından yararlanacaktır.

Özetle, eşlerden her ikisinin de çalışması durumunda dikkat edilecek husus, her iki eşin aynı TİS kapsamında olup olmadığıdır. Her iki eşin de 696 KHK’lı taşerondan kadroya geçen işçi olması durumumda yalnızca biri, diğer durumlarda her ikisi öğrenim yardımı alabilecektir.

EŞLERİN AYRI OLMASI DURUMUNDA ÖĞRENİM YARDIMI NASIL ÖDENİR?

Eşlerin ayrı olması durumunda öğrenim yardımının ne şekilde ödeneceği de sıkça sorulan sorulardan biridir. Bu noktada öğrenim yardımı ödemesinin genel hatları itibariyle Asgari Geçim İndirimi (AGİ) ile paralellik arz edeceğini değerlendiriyoruz. Buna göre;

  • Nafaka ödeyen eş, AGİ’de olduğu gibi öğrenim yardımını da alabilir.
  • Ancak nafaka yükümlüsü olan eşin bu yükümlülüğünü yerine getirmemesi durumunda diğer işçi öğrenim yardımı alabilir.
  • Velayeti babaya verilen ve sosyal güvenlik yönünden babaya tabi olan çocuk için, öğrenim yardımını baba alacaktır.

ÜVEY ÇOCUK İÇİN ÖĞRENİM YARDIMI SÖZ KONUSU OLABİLİR Mİ?

İşçinin birlikte ikamet ettiği üvey çocuğu için öğrenim yardımı alıp olamayacağı da merak edilmektedir. Bir diğer ifade ile işçi, eşinin önceki evliliğinden olan ve velayeti eşinde bulunan çocuk için öğrenim yardımı alabilir mi?

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 38418978-120[32-15/3]-4323 sayı ve 01/02/2016 tarihli Özelge’siyle, AGİ açısından açıklığa kavuşturulan üvey çocuk hususunun, öğrenim yardımında da geçerli olacağını değerlendiriyoruz. Buna göre;

  • Çalışmayan eşinin nafaka almaması,
  • Ya da mahkeme tarafından nafaka ödemesine karar verilmesine rağmen boşandığı eşinin bu yükümlülüğü yerine getirmemesi,
  • Çocuğun babasının öğrenim yardımından yararlanmaması,
  • Velayeti mahkeme kararıyla anneye verilen çocuğun anne ile birlikte oturması ve geçim giderlerinin çalışan eşi tarafından karşılanması kaydıyla söz konusu çocuk için öğrenim yardımı ödenebilir.

EVLAT EDİNİLEN ÇOCUKLAR İÇİN ÖĞRENİM YARDIMI ÖDENİR Mİ?

AGİ’deki çocuk tabiri; “mükellefle birlikte oturan veya mükellef tarafından bakılan (nafaka verilenler, evlat edinilenler ile ana veya babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle birlikte oturanlar dâhil) 18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış çocukları” ifade etmektedir.

Aynı hususların öğrenim yardımı için de geçerli olacağını, dolayısıyla işçinin evlat edindiği çocuğu için öğrenim yardımı alabileceğini değerlendiriyoruz. Aynı durum, anne veya babasını kaybetmiş torunlardan işçi ile birlikte oturanlar için de geçerlidir. Yani işçi, bu durumdaki torunları için de öğrenim yardımı alabilir.

ÖĞRENİM YARDIMI NE ZAMAN ÖDENECEK?

Öğrenim yardımının yılda 1 kez olmak üzere Eylül ayında ödeneceği ifade edilmiştir. Bu ifadeden ilk başta “ödemenin” yani ücretin bankaya yatırılacağı tarihin Eylül ayı içerisinde olması gerektiği anlaşılmaktadır. Halbuki işçiler maaşlarını “memurlar gibi” peşin almayıp, çalıştıktan sonraki ayda/dönemde almaktadırlar. Bu durumda öğrenim yardımı ödemesinin Eylül ayında ödenmesinin sağlanması için Ağustos ayı maaş dönemine bu yardımların yansıtılması gerekir. İlk ve Orta Öğretim kurumlarının Eylül ayı başında Üniversitelerin daha ileri tarihlerde açıldığı ve güncel öğrenci belgelerinin işçiler tarafından ancak Eylül ayında alınıp İdareye ibraz edileceği düşünüldüğünde öğrenim yardımlarının Eylül ayı içinde ödenmesi fiiliyatta mümkün olmamaktadır. Dolayısıyla öğrenim yardımlarının Eylül maaşıyla birlikte Ekim ayında ödenmesi sözkonusu olacaktır.

Öğrenim yardımı ödemelerinin belgeye dayalı (güncel tarihli öğrenci belgesi) yapılması da dikkat edilecek bir başka husustur. Yani işçinin sözlü beyanı yeterli görülmemeli, bahse konu çocuk için öğrenim durumunu gösterir belge istenerek buna göre ödeme yapılmalıdır. Kamu kurumlarına sunulacak öğrenim belgelerinin güncel olması gerekir.

ÖĞRENİM YARDIMINDA ÇOCUK SINIRLAMASI VAR MIDIR?

  • Öğrenim yardımlarında çocuk sınırlaması yoktur. Örneğin 5 çocuğu olan işçi, her çocuğu için, öğrenim durumlarını belgelendirmek kaydıyla ayrı ayrı öğrenim yardımı alabilir. Zira TİS’te “işçinin öğrenimdeki her çocuğu için belge ibraz etmek şartı ile” denilmektedir.

ÖĞRENİM YARDIMINDA YAŞ SINIRLAMASI VAR MIDIR?

  • Öğrenim yardımındaki yaş sınırlamasında için de 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’ndaki sınırlamaların geçerli olacağını değerlendiriyoruz. Buna göre kadrolu işçilere yapılacak öğrenim yardımında çocukların yaş sınırı, lise ve dengi okullar için 20, yüksek öğrenim için 25 kabul edilmelidir.
  • Örneğin 26 yaşında kişiye, üniversite öğrenciliği devam etse de öğrenim yardımı ödenmemelidir. Çocuk tanımına kimlerin girdiği hem Kanunlarda hem de ilgili kurumların görüş yazılarında açıkça belirtilmektedir. Nitekim Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın 17 Eylül 2018 tarihli görüş yazısında, “Ancak evlenen çocuklar, 18 yaşını dolduran veya yükseköğrenime devam etmesi halinde 25 yaşını dolduran çocuklar ile kendi hesabına ticaret yapan veya gerçek veya tüzel kişiler yanında her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışan çocuklar (öğrenim görmekte iken tatil devresinde çalışanlar ile staj veya mesleki eğitim görenler hariç) için bu yardım ödenmez.denilmektedir.
  • Ayrıca gelir elde edici bir işte çalışan veya ticaret yapan çocuklar ile evlenen çocuklar için öğrenim yardımı ödenmez.

OKULUNU UZATAN ÖĞRENCİLER NE KADAR SÜREYLE ÖĞRENİM YARDIMI ALABİLİR?

  • Üniversiteyi uzatan öğrenciler için okulun normal eğitim süresi +1 bir yıl süreyle sınırlı olmak üzere öğrenim yardımı yapılabilir. Örneğin 4 yıllık üniversiteyi bitiremeyip 6. yıla dersi kalan öğrenci için öğrenim yardımı ödenmez. Zira TİS’te; “Yüksek okullar ve üniversite için (okulun normal eğitim süresi artı 1 yıl süreyle sınırlı olmak üzere) 140,00 (yüzkırk)TL tutarında öğrenim yardımı yapar. hükmü yer almaktadır.
  • 2 yıllık yüksek okul için de aynı kural geçerlidir.
  • 25 yaşını geçen öğrenciye, hangi sınıfta olursa olsun Öğrenim Yardımı ödenmeyeceğini de unutmamak gerekiyor.

ANAOKULU VE AÇIK ÖĞRETİM İÇİN ÖĞRENİM YARDIMI ÖDENEBİLİR Mİ?

  • Anaokuluna giden çocuklar için öğrenim yardımının ödenip ödenmeyeceği de sorulmaktadır. Toplu İş Sözleşmesi’nde öğrenim yardımının ilkokuldan başlanarak ödeneceği belirtilmektedir. Bu nedenle anaokuluna giden çocuklar için öğrenim yardımı ödenmez.
  • Açık öğretim fakültesine kayıtlı öğrenciler içinse, öğrencilik kaydının aktif olması şartıyla normal öğrencilik süresi+1 yıl süreyle sınırlı olmak üzere öğrenim yardımı verilebilir. Ancak açık öğretimde öğrencilik kaydının aktif olup olmadığına özellikle dikkat edilmelidir. Zira açık öğretime kayıt yaptırıp öğrencilik kaydının pasif olması sık karşılaşılan bir durumdur. Bu durum öğrenim belgesinde yazmaktadır. Öğrenci belgesinde “Pasif Öğrenci (Kayıt Yenilememiş)” ibaresi varsa öğrenim yardımı ödenmemelidir.

LİSANS ÜSTÜ EĞİTİME DEVAM EDENLER İÇİN ÖĞRENİM YARDIMI DURUMU

  • Lisans üstü eğitim olarak bilinen yüksek lisans ve doktora öğrencilerine de 25 yaşı geçmedikleri sürece öğrenim yardımı ödenebileceğini değerlendiriyoruz. Yüksek lisans ve doktora eğitiminin, yüksek öğretimin bir parçası olduğu, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nda yer almaktadır.

ÖĞRENCİ BELGESİNİ VAKTİNDE GETİRMEYİP SONRADAN İBRAZ EDEN İŞÇİLERE ÖĞRENİM YARDIMI VERİLİR Mİ?

  • İşçilerin, Öğrenim Yardımı alabilmeleri için şart olan Öğrenci Belgesini çeşitli nedenlerle vaktinde getirmediği, ödeme dönemi geçtikten sonra çocuklarının öğrencilik durumuna ilişkin belge ibraz ettikleri görülmektedir. Bu durumda, öğrencilik belgesinin getirilmesini takip eden ayda Öğrenim Yardımı ödemesi yapılabilir. İşçinin, eğitim hayatı devam eden çocuğu için gerekli olan belgeyi geç ibraz etmesi, TİS’ten gelen öğrenim yardımı hakkını ortadan kaldırmaz. Belgeyi geç getirmesi, öğrenim yardımını geç olması sonucunu doğurur.
Bakanlığın öğrenim yardımına ilişkin görüş yazısına ulaşmak için tıklayınız Bu yazının PDF formatı için tıklayınız YASAL UYARI Bu çalışma Kamutech Yazılım A.Ş. mevzuat grubu uzmanları tarafından hazırlanmıştır. Makalenin her türlü yayın hakkı Kamutech Yazılım A.Ş.'ye aittir. Kaynak göstermek ve link vermek kaydıyla alıntı yapılabilir.
Ekli Dosyalar

16 Eyl 2020 - 12:20 - Kamu İşçi


göndermek için kutuyu işaretleyin

Yorum yazarak Kamu İşçileri Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Kamu İşçileri hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Kamu İşçileri editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Kamu İşçileri değil haberi geçen ajanstır.