Sayıştay, İşçilerin Yıllık İzinlerinin Döneminde Kullandırılması Konusunda Kamu İdarelerini Uyardı!

Sayıştay 2019 yılı Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporu’nda, yıllık izinlerin dönemleri içerisinde kullandırılmadığına dikkat çekerek bu durumun kamu idareleri açısından ek maddi külfete yol açtığı değerlendirmesine yer verdi.

Sayıştay Başkanlığı tarafından, 2019 yılı Denetim Programı dâhilinde 5018 sayılı Kanun’a tabi genel yönetim kapsamında; 36 genel bütçeli idare, 133 özel bütçeli idare, 8 düzenleyici ve denetleyici kurum, 2 sosyal güvenlik kurumu, 8 il özel idaresi, 30 büyükşehir belediyesi, 15 büyükşehir bağlı idaresi, 37 il belediyesi, 67 ilçe belediyesi, 22 mahalli idare şirketi ve 3 mahalli idare birliği, 23 yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı (YİKOB), 4 kalkınma ajansı ile Sayıştay denetimine tabi bulunan 7 diğer kamu idaresi olmak üzere toplam 395 kamu idaresinde denetim gerçekleştirilerek Sayıştay Denetim Raporu düzenlendi. Denetim Programı kapsamında ayrıca 81 adet kamu işletmesi denetlendi.

Sayıştay’ın denetimlerinde kamu idarelerinin, mevzuata aykırı bazı hatalı uygulamaları tespit edildi. 2019 yılı Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporu’nda tespit edilen en önemli hususlardan biri yıllık izinlere ilişkin. Sayıştay, yıllık izinlerin dönemleri içerisinde kullandırılmadığına dikkat çekerek bu durumun kamu idareleri açısından ek maddi külfet oluşturabileceğine dikkat çekti.

Esasen 4857 sayılı İş Kanunu’nda yıllık izinlerin süresi, yıllık izinden vazgeçilemeyeceği, yıllık izinlerin kullandırılması gerektiği ve kullandırılmaması durumunda ücrete dönüşeceği konusunda açık hükümler bulunmaktadır. İş Kanunu’ndaki hükümler şu şekildedir:

“Yıllık ücretli izin hakkı ve izin süreleri- Madde 53  

İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir.

Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez.

İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;

a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört günden,

b) Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi günden,

c) Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı günden, Az olamaz. (Ek cümle: 10/9/2014-6552/5 md.)

Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri dörder gün arttırılarak uygulanır.

Ancak onsekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz. Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.’

Sözleşmenin sona ermesinde izin ücreti Madde 59 –

İş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödenir. Bu ücrete ilişkin zamanaşımı iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren başlar.

Yıllık ücretli izin hükümlerine aykırılık Madde 103 –

Yıllık ücretli izni bu Kanunun 56 ncı maddesine aykırı olarak bölen veya izin ücretini 57 nci maddenin üç ve dördüncü fıkralarında belirtilen usule aykırı olarak ödeyen veya eksik ödeyen veya 59 uncu maddedeki hak edilmiş izni kullanmadan iş sözleşmesinin sona ermesi halinde bu izne ait ücreti ödemeyen veya 60 ıncı maddede belirtilen yönetmeliğin esas ve usullerine aykırı olarak izin kullandırmayan veya eksik kullandıran işveren veya işveren vekiline bu durumda olan her işçi için iki yüzyirmi Türk Lirası idari para cezası verilir.”

Sayıştay’ın raporunda da işçilerin yıllık izinlerinin kullandırılmasının yasal zorunluk olduğu, işçilerin yıllık izinlerinin kullandırılmayıp birikmesi durumda iş sözleşmesinin feshiyle bu izinlerin ücret alacağına dönüşeceği, bu nedenle işçilerin yıllık ücretli izinlerini kullanmayarak biriktirdiği ve bunun sonucunda kamu idaresinin ek mali külfet ile karşı karşıya kaldığı vurgulandı.

Sayıştay’ın yıllık izin konusundaki tespit ve uyarıları şöyle:

“4857 sayılı İş Kanunu’na Tabi Olarak Çalışan İşçilerin Yıllık İzinlerinin Kanuna Uygun Şekilde Kullandırılmaması

4857 sayılı İş Kanunu’nun “Yıllık ücretli izin hakkı ve izin süreleri” başlıklı 53’üncü maddesinde, en az bir yıl çalışmış olan işçilere işyerinde işe başladığı günden itibaren deneme süresi de içinde olmak üzere yıllık ücretli izin verileceği belirtildikten sonra hizmet süresi dikkate alınarak işçilere verilecek yıllık asgari ücretli izin süreleri tespit edilmiş ve yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanun’un 59’uncu maddesinde de iş akdinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücretin sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödeneceği belirtilmiştir.

Yine aynı Kanun’un 60’ıncı maddesine istinaden çıkarılan Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği’nde de yıllık izinlerin kullanımı ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır. Yıllık ücretli izinlerin, 4857 sayılı Kanun’un “Yıllık ücretli izinlerin uygulanması” başlıklı 56’ncı maddesi ve Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği hükümlerine göre kullandırılması gerekmektedir. Nitekim Kanun’un 103’üncü maddesinde de Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği’ne aykırı olarak izin kullandırmayan veya eksik kullandıran işverene bu durumda olan her işçi için idari para cezası verilmesi öngörülmüştür.

Yıllık izin hakkının çalışanların dinlenmesi ve işyerindeki veriminde düşüş yaşanmaması için tanınan bir sosyal hak olmasına rağmen mali bir hak olarak görülmesi nedeniyle denetimlerde, işçilerin yıllık ücretli izinlerini kullanmayarak biriktirdiği, bunun sonucunda iş akdinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçilere önceki yıllarda kullanmadıkları yıllık izinler için sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücret üzerinden toplu olarak ödeme yapılmak zorunda kalındığı görülmüştür. Bu durumun, kamu idarelerinin nakit yönetimini olumsuz etkileyeceği ve ek maddi külfet oluşturabileceği değerlendirilmektedir.”

09 Eki 2020 - 15:22 - Mevzuat


göndermek için kutuyu işaretleyin

Yorum yazarak Kamu İşçileri Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Kamu İşçileri hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Kamu İşçileri editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Kamu İşçileri değil haberi geçen ajanstır.