Belediyeler, kendilerine verilen görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta belirtilen usullere göre şirket kurabilir. Belediyeler tarafından kurulan anonim ve limited şirketlerin kanuni ve zorunlu organları “genel kurul” ve “yönetim organı”dır.
Genel kurul, olağan ve olağanüstü olmak üzere iki şekilde toplanabilir. Olağan toplantının, her hesap dönemi sonundan itibaren 3 ay içinde yapılması gerekmektedir. Belediye şirketlerinin neredeyse tamamı, hesap dönemi olarak takvim yılını kabul ettiğinden, anılan şirketlerde olağan genel kurul toplantılarının her yıl 31 Mart tarihi sonuna kadar yapılması şarttır. Ancak, gerektiği takdirde genel kurul her zaman olağanüstü olarak toplanabilir.
Türk Ticaret Kanununun yürürlüğe girmesiyle birlikte, anonim ve limited şirketlerin tek ortaklı olarak kurulabilmesi mümkün hale gelmiştir. Buna istinaden son yıllarda kurulan belediye şirketlerinin ortaklık yapısı genellikle tek ortaklıdır.
Peki, tek ortaklı belediye şirketlerinde genel kurul toplantısının yapılma usulü nedir?
Söz konusu Kanunda, tek ortaklı anonim ve limited şirketlerde bu ortağın genel kurulun tüm yetkilerine sahip olduğu ve tek ortağın genel kurul sıfatıyla alacağı kararların geçerlilik kazanabilmesi için yazılı olmasının gerektiği öngörülmüştür. Bu durumda, bahsi geçen şirketlerin tek ortağı konumunda bulunan belediyeler, şirket genel kurulunun tüm yetkilerini haizdir. Tek ortaklı belediye şirketlerinde genel kurulun ne şekilde yapılabileceği ise aşağıda açıklanmıştır:
Genel Kurulun Toplantısının Çağrısız Yapılabilmesi
Genel kurul toplantıları, çağrılı ve çağrısız olmak üzere iki şekilde yapılabilir. Çağrılı usulde genel kurul, esas itibariyle yönetim organı (anonim şirket olan kurulan belediye şirketlerinde yönetim kurulu, limited şirket olarak kurulan belediye şirketlerinde ise müdürler) tarafından toplantıya çağrılır. Bu usulde, toplantıya çağrı belli kurallara tabidir. Bununla birlikte, bütün payların sahipleri veya temsilcileri, aralarından biri itirazda bulunmadığı takdirde, çağrıya ilişkin usule uymaksızın genel kurul olarak her zaman toplanabilir. Buradan hareketle, tek ortaklı belediye şirketlerinde, sermayenin %100’ü tek kişiye ve dolayısıyla belediyeye ait olduğundan, çağrı yapılmasına gerek olmaksızın şirket ortağı belediye her zaman genel kurul olarak karar alabilir.
Belediye Paylarını Temsil Edecek Kişinin Belirlenme Sorunu
Belediye bir tüzel kişilik olduğundan şirket genel kurulunda belediyenin, gerçek kişi vasıtasıyla temsil edilmesi gerekmektedir. İşte, son günlerdeki tartışmanın kaynağı da budur. Belediye şirketinin genel kurulunda belediyeyi temsil edecek kişiyi, belediye başkanı mı, yoksa belediye meclisi mi görevlendirecektir? Yıllardır devam eden uygulama, bu belirlemenin belediye başkanınca yapılması yönündedir.
Ancak, Ticaret Bakanlığınca geçtiğimiz 15 Mayıs 2019 tarihinde yayımlanan Genelgede, “Belediyelerin ortak veya yönetici olduğu şirketlerin genel kurullarında belediyeyi temsil edecek kişinin belediye meclisi kararıyla belirlenmesi gerektiği” ifade edilmiştir.
Bunun üzerine, sicil müdürlükleri, tescil başvurularında görevlendirmeye ilişkin belediye meclisi kararı aramaktadır. Bu yönde bir kararın ibraz edilmemesi halinde ise tescil başvurusu reddedilmektedir. Red kararına karşı ise tebliğden itibaren 8 gün içinde asliye ticaret mahkemesine itiraz edilmesi mümkündür. Bu doğrultuda, Ankara Büyükşehir Belediyesinin itirazı üzerine Ankara 10. Asliye Ticaret Mahkemesi, Ankara Ticaret Sicili Müdürlüğünün tescil talebinin reddine ilişkin kararını iptal etmiştir. Ancak, söz konusu karar sadece ilgili davaya ilişkindir. Elbette ki bu karar, diğer davalar için yol gösterici olabilir. Fakat Ticaret Bakanlığının Genelgesi idari yargı tarafından iptal edilmedikçe veya anılan Bakanlıkça değiştirilmedikçe uygulanmaya devam olunacaktır.
Yeri gelmişken belirtelim ki, şirket genel kurulunda belediyeyi temsil etmek üzere, belediye başkanı, başkan yardımcısı, meclis üyesi veya bir belediye personeli görevlendirilebileceği gibi dışarıdan üçüncü bir kişi de görevlendirilebilir.
Belli Kararlar İçin Anonim Şirket Genel Kurul Toplantısında Bakanlık Temsilcisinin Hazır Bulunması
Genel kurul gündeminde; sermaye artırımı veya azaltımı, faaliyet konusunun değiştirilmesine ilişkin esas sözleşme değişikliği ya da birleşme, bölünme veya tür değişikliği konuları bulunan anonim şirketlerin genel kurul toplantısında Ticaret Bakanlığı temsilcisinin hazır bulunması zorunludur. Ancak, gündemde belirtilen konuların yer almadığı anonim şirket genel kurul toplantıları ile limited şirket şeklinde kurulan belediye şirketlerinin hiçbir genel kurul toplantısına Bakanlık temsilcisi katılmaz.
Bu arada, tek ortaklı şirketlerde tutanak yazmanı ve oy toplama memuru seçilmesi zorunlu değildir. Ayrıca, tek ortak veya bunun temsilcisi, toplantı başkanlığı için öngörülen tüm görevleri tek başına yerine getirebilir. Belirtelim ki, başka bir ortak bulunmadığından, doğal olarak tek ortaklı şirketlerde genel kurulun tüm kararları oy birliğiyle alınmış olmaktadır.
Genel Kurul Toplantı Tutanağının Düzenlenmesi
Tek ortağın genel kurul sıfatıyla alacağı kararların geçerlilik kazanabilmesi için yazılı olması şarttır. Bu çerçevede, temsilci tarafından alınan kararlar tutanağa bağlanır. Söz konusu tutanak, belediyece görevlendirilen temsilci ve katılmışsa Bakanlık temsilcisi tarafından imzalanır; aksi halde geçersizdir. Toplantı tutanağı, Ticaret Bakanlığınca 28.11.2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Genel Kurul Yönetmeliğinin eki dikkate alınarak hazırlanabilir.
Tutanağın Ticaret Siciline Verilmesi ile Gerekli Hususların Tescil ve İlanı
Belediye şirketinin yönetim organı, genel kurul toplantı tutanağının noterce onaylanmış bir suretini derhal ticaret sicili müdürlüğüne vermek ve bu tutanakta yer alan tescil ve ilana tabi hususları tescil ve ilan ettirmekle yükümlüdür. Genel kurulun aldığı her kararın tescil ve ilanı zorunlu olmayıp, sadece mevzuatta öngörülen konuların tescil ve ilan edilmesi yeterlidir.
Sonuç olarak;
– Tek ortaklı belediye şirketlerinde bu ortak genel kurulun tüm yetkilerine sahiptir. Söz konusu şirketlerde, çağrı merasimine uyulmaksızın tek ortak olan belediye her zaman genel kurul olarak toplanabilir.
– Tek ortaklı belediye şirketinin genel kurulunda belediyeyi temsil eden kişi, genel kurulun görev ve yetkisine giren her türlü kararı almaya yetkilidir. Bu kapsamda, belediyenin temsilcisi genel kurul olarak örneğin; yönetim organı üyelerinin hepsini veya bir kısmını görevden alabilir, yerlerine yenilerini seçebilir, bunlara ödenecek huzur hakkını belirleyebilir, sermaye artırımına veya azaltımına gidebilir, finansal tabloları ve faaliyet raporunu kabul ya da reddedebilir, kârın ne şekilde dağıtılacağına karar verebilir.
– Ticaret Bakanlığının hali hazırda yürürlükte olan Genelgesine göre şirket genel kurulunda belediyeyi temsil edecek kişinin, belediye başkanınca değil, belediye meclisince görevlendirilmesi gerekmektedir. Ancak, bu hususta yargının vereceği kararlar takip edilmelidir.
– Son olarak, tek ortağın genel kurul olarak aldığı kararlar tutanağa bağlanmalı, bu tutanağın noterce onaylanmış bir sureti ticaret sicili müdürlüğüne verilmeli ve tutanakta yer alan tescil ve ilana tabi hususlar tescil ve ilan ettirilmelidir.
Bu makalenin PDF formatına ulaşmak için tıklayınız
YASAL UYARI Bu çalışma Kamutech Yazılım A.Ş. mevzuat grubu uzmanları tarafından hazırlanmıştır. Makalenin her türlü yayın hakkı Kamutech Yazılım A.Ş.'ye aittir. Kaynak göstermek ve link vermek kaydıyla alıntı yapılabilir.
Yorum yazarak Kamu İşçileri Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Kamu İşçileri hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Kamu İşçileri editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Kamu İşçileri değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Kamu İşçileri Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Kamu İşçileri hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Kamu İşçileri editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Kamu İşçileri değil haberi geçen ajanstır.