Bilindiği üzere yıllık ücretli izin işçilerin en doğal hakkıdır. İş kanununa göre; işçiye deneme süresi de dahil olmak üzere işe başladığı günden itibaren en az 1 yıl çalışması durumunda yıllık ücretli izin verilir.
Peki yıllık izni hak eden işçi bu izni ne zaman kullanır?
İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi
Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) çalışan işçilere 14 günden,
Beş yıldan fazla onbeş yıldan az çalışan işçilere 20 günden,
Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı günden az yıllık izin kullandırılamaz. Ayrıca onsekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz. İşçi her hizmet yılına karşılık, yıllık iznini gelecek hizmet yılı içinde kullanır.
İşçinin gelecek izin hakları için geçmesi gereken bir yıllık hizmet süresi, bir önceki izin hakkının doğduğu günden başlayarak gelecek hizmet yılına doğru … hesaplanır. Yani işveren bir yıllık bekleme süresini ve hizmet süresini dolduran işçiye yıllık ücretli izin hakkını, izne hak kazanılmasını izleyen yılda kullandırmak zorundadır.
Ücretsiz izinler yıllık izin kullanma dönemini etkiler mi?
Bu konu idareler açısından en çok tereddüde sebep olan konulardan birisidir. Konu ile alakalı İş Kanunun 54 üncü maddesine bakmamız gerekecektir.
…Bir yıllık süre içinde 55 inci maddede sayılan haller dışındaki sebeplerle işçinin devamının kesilmesi halinde bu boşlukları karşılayacak kadar hizmet süresi eklenir ve bu suretle işçinin izin hakkını elde etmesi için gereken bir yıllık hizmet süresinin bitiş tarihi gelecek hizmet yılına aktarılır…
Öncelikle genel hatlarıyla iş kanununda hangi durumların işçinin devamının kesilmesine sebep olabileceğine bakacak olursak,
- Kadın işçilerin analık izinleri sonrasında kullandıkları 6 aya kadar olan ücretsiz izin sürelerinde,
- 696 sayılı KHK kapsamında taşerondan kadroya geçen işçiler için 45 güne kadar verilen ücretsiz mazeret izni süresinde,
- Askere giden işçinin işçinin muvazzaf askerlikte geçirdiği sürelerde işçilere ücretsiz yıllık izin (iş sözleşmesi askıya alındıysa) kullandırılır. Ücretsiz izin kullanmak suretiyle bedelli askerlik yapacak işçiler için de aynı durum geçerlidir.
Yukarıda saydığımız işçi açısından prime esas kazanç oluşmayan dönemlerde geçen süreler yıllık izin hakedişinde dikkate alınmaz. Yani yıllık izin kullanma dönemi işçinin ücretsiz izinde geçirdiği süre kadar ileri alınır.
İş kanununun 54 üncü maddesinde de bahsedildiği gibi, işçinin devamının kesilmesi halinde bu boşlukları karşılayacak kadar hizmet süresi yıllık izin kullanma tarihine eklenir. Böylelikle işçinin izin hakkını elde etmesi için gereken bir yıllık hizmet süresinin bitiş tarihi gelecek hizmet yılına aktarılır.
Somut bir örnek üzerinden anlatacak olursak; 04.03.2017 tarihi itibarıyla işe başlayan bir işçi olsun. Bu işçi normal şartlarda 04.03.2018 itibarıyla yıllık izni hak eder. Yani bu işçinin yıllık izin kullanma dönemi 04.03.2018 ile 04.03.2019 tarihleri arasıdır.
Fakat bu işçinin 04.07.2017 ile 04.01.2018 arasındaki süre zarfında 6 aya kadar ücretsiz doğum izni aldığını farz edersek, işçinin yıllık izin hak etme tarihi 6 ay kadar ileri tarihe aktarılacaktır. Yani bu işçi 04.03.2018 tarihi itibarıyla yıllık izin hak eder. Yıllık ücretli izin kullanma dönemi ise 04.09.2018 ile 04.09.2019 arası olacaktır. Sonraki yıllarda da bir yıllık hizmet süresinin bitiş tarihi belirlenirken 04.09.2018 tarihi baz alınarak, gelecek hizmet yılına aktarılacaktır.
Peki yıllık izin hesabında çalışılmış gibi kabul edilen süreler nelerdir?
Bazı süreler vardır ki yıllık izin hesabında çalışılmış gibi kabul edilir, yıllık izin hakediş süresini etkilemez. Bu sürelere bakacak olursak;
- İşçinin uğradığı kaza veya tutulduğu hastalıktan ötürü işine gidemediği günler (geçici iş göremezlik ödeneği aldığı süreler)
- Kadın işçilerin doğumdan önce 8 hafta ve doğumdan sonra 8 hafta çalıştırılmadıkları günler.
- İşçinin muvazzaf askerlik hizmeti dışında manevra veya herhangi bir kanundan dolayı
ödevlendirilmesi sırasında işine gidemediği günler (Bu sürenin yılda 90 günden fazlası sayılmaz.). - Çalışmakta olduğu işyerinde zorlayıcı sebepler yüzünden işin aralıksız bir haftadan çok
tatil edilmesi sonucu olarak işçinin çalışmadan geçirdiği zamanın onbeş günü (işçinin yeniden işe
başlaması şartıyla) - Hafta tatili, ulusal bayram, genel tatil günleri
- 3153 sayılı Kanuna dayanılarak çıkarılan yönetmeliğe göre röntgen muayenehanelerinde çalışanlara pazardan başka verilmesi gereken yarım günlük izinler.
- İşçilerin arabuluculuk toplantılarına katılmaları, hakem kurullarında bulunmaları, bu kurullarda işçi temsilciliği görevlerini yapmaları, çalışma hayatı ile ilgili mevzuata göre kurulan meclis, kurul, komisyon ve toplantılara yahut işçilik konuları ile ilgili uluslararası kuruluşların konferans, kongre veya kurullarına işçi veya sendika temsilcisi olarak katılması sebebiyle işlerine devam edemedikleri günler vb. süreler yıllık izin hesabında çalışmış gibi sayılacak ve yıllık izin hak edişini etkilemeyecektir.
Yorum yazarak Kamu İşçileri Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Kamu İşçileri hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Kamu İşçileri editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Kamu İşçileri değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Kamu İşçileri Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Kamu İşçileri hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Kamu İşçileri editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Kamu İşçileri değil haberi geçen ajanstır.