Yarım Çalışma ve Kısmi Süreli Çalışma Arasındaki Farklar Nelerdir?

Yarım Çalışmada İŞKUR ücret öder mi? Kısmi Süreli Çalışmada işçi eksik ücret mi alır? İşveren Kısmi Çalışma talebini kabul etmek zorunda mıdır? Erkek işçi Kısmi Süreli Çalışmadan yaralanabilir mi?

İş hukukunda yeni sayılabilecek uygulamalardan olan Yarım Çalışma ve Kısmi Süreli çalışma zaman zaman karıştırılabilmektedir.

Her iki uygulama da doğum sonrası verilen haklar olmakla birlikte birbirinden esaslı farkları bulunmaktadır.

Bu yazımızda Yarım Çalışma ile Kısmi Süreli Çalışmaya ilişkin farklılıkları, benzerlikleri, uygulama usul ve esaslarını ele alacağız.

YARIM ÇALIŞMA NEDİR, NASIL UYGULANIR?

Yarım Çalışma, analık izninin bitiminden itibaren çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla kadın işçi ile 3 yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri hâlinde verilen bir haktır. Bu izin;

  • Birinci doğumda 60 gün,
  • İkinci doğumda 120 gün,
  • Sonraki doğumlarda ise 180 gündür.
  • Çoğul doğum hâlinde bu sürelere 30’ar gün eklenir.

Çocuğun engelli doğduğunun doktor raporu ile belgelendirilmesi hâlinde bu süre 360 gün olarak uygulanır.

Yarım Çalışma, haftalık çalışma süresinin yarısı kadardır.

Yarım Çalışma kapsamında ücretsiz izinden yararlanan kadın işçiye, İş Kanunu’ndaki günlük 1,5 saatlik süt izni ayrıca kullandırılmaz.

YARIM ÇALIŞMADA İŞKUR ÖDEME YAPAR MI?

Yarım Çalışma uygulamasında en önemli hususlardan biri, bu izni kullanan işçinin çalışmadığı süreye ilişkin ücretinin Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) tarafından İşsizlik Fonu’ndan ödenmesidir.

Nitekim 2018 Eylül döneminde İŞKUR tarafından 1.688 kişiye Yarım Çalışma Ödeneği kapsamında 1.406.933 TL ödenmiştir.

6 AYA KADAR ÜCRETSİZ İZİN YARIM ÇALIŞMAYA ENGEL MİDİR?

İş Kanunu ile doğum yapan kadın işçiye tanınan bir başka hak da 6 aya kadar ücretsiz izin hakkıdır.

Buna göre kadın işçi, analık izninin bitiminden itibaren isteği hâlinde 6 aya kadar ücretsiz izin kullanabilir. Bu ücretsiz izin, 3 yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinme hâlinde eşlerden birine veya evlat edinene verilir.

4857 Sayılı İş Kanunu ile ilgili Yönetmelikte hem Yarım Çalışma izninin hem de 6 aylık ücretsiz iznin, analık izninin bitiminden itibaren kullanılacağı hükme bağlanmıştır. Bu nedenle 6 aylık ücretsiz izinle Yarım Çalışma izninin peş peşe kullanılması mümkün değildir. İşçinin bu iki izinden birini tercih etmesi gerektiğini değerlendirmekteyiz. Yani işçi önce 6 ay ücretsiz izin kullanıp ardından Yarım Çalışma yapamaz. Veya tersi durum mümkün değildir.

KISMİ SÜRELİ ÇALIŞMA NASIL YAPILIR?

Kısmi Süreli Çalışma ise işçinin analık izni ile 6 aylık ücretsiz izin veya Yarım Çalışma izninin bitiminden itibaren kullanılır. Yani Kısmi Süreli Çalışmaya geçebilmek için öncelikle doğuma bağlı diğer ücretsiz izinlerin kullanılmış olması gerekir.

Kısmi Süreli Çalışma; işçinin, işyerinde tam süreli iş sözleşmesi ile yapılan emsal çalışmanın üçte ikisi oranına kadar yaptığı çalışmayı ifade eder. Yani haftalık 45 saat çalışan işçi, 30 saate kadar Kısmi Süreli çalışabilir. Bu süre üst sınırdır. İşçi daha az süreli Kısmı Süreli Çalışma da talep edebilir.

İşçi, çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar herhangi bir zamanda kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilir.

Kısmi Süreli Çalışma, 6 aylık ücretsiz izin süresi kesilerek de yapılabilir. Ücretsiz iznin tamamının kullanılması şart değildir.

Kısmi Süreli Çalışma yapmak isteyen işçi, bu durumu en az 1 ay önce işverene bildirir.

İşçinin Kısmi Süreli Çalışma talebinde,

  • Kısmi süreli çalışmaya başlayacağı tarih ile
  • Tüm iş günlerinde çalışılacak olması hâlinde çalışmanın başlama ve bitiş saatleri,
  • Haftanın belirli günlerinde çalışılacak olması hâlinde ise tercih edilen iş günleri yer alır.

İşçi, eşinin çalıştığına dair belgeyi kısmi süreli çalışma talebine eklemek zorundadır. Buna göre Kısmi Süreli Çalışmadan eşlerden ikisinin de çalışması halinde biri yararlanılabilir. Bir diğer ifade ile eşi çalışmayan işçi, Kısmi Süreli Çalışmadan yararlanamaz.

İŞVEREN İŞÇİNİN KISMİ ÇALIŞMA TALEBİNİ KABUL ETMEK ZORUNDA MIDIR?

Usulüne uygun olarak yapılan Kısmi Süreli Çalışma talebi, bildirim tarihinden itibaren en geç bir ay içinde işveren tarafından karşılanmalıdır. İşveren, işçiye, talebin karşılandığını yazılı olarak bildirir.

İşveren tarafından cevap verilmemesi hâlinde, talep, işçinin dilekçesinde belirtilen tarihte veya bu tarihi takip eden ilk iş gününde geçerlilik kazanır.

Dolayısıyla işverenin işçinin Kısmi Süreli Çalışma talebini kabul etmesi, Kanun’un emredici hükmüdür.

KISMİ SÜRELİ ÇALIŞMANIN ÜCRETİNİ İŞVEREN ÖDER Mİ?

Kısmi Süreli Çalışmaya başlayan işçi, aynı çocuk için bir daha bu haktan faydalanmamak üzere tam süreli çalışmaya dönebilir. Tam süreli çalışmaya geri dönmek isteyen işçi, işverene en az bir ay önce yazılı olarak talebini bildirir.

Kısmi Süreli Çalışmanın belirlenen günlük ve haftalık çalışma süresi içerisinde yapılacağı zaman aralığı, o yerin gelenekleri, işçinin yapmakta olduğu işin niteliği ve işçinin talebi dikkate alınarak işveren tarafından belirlenir.

Kısmi Süreli Çalışan işçinin ücret ve paraya ilişkin bölünebilir menfaatleri, çalıştığı süreye orantılı olarak ödenir.

Dolayısıyla Kısmi Süreli Çalışan işçi, yalnızca çalıştığı döneme ilişkin ücretini alır.

12 Eki 2018 - 17:08 - Kamu İşçi


göndermek için kutuyu işaretleyin

Yorum yazarak Kamu İşçileri Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Kamu İşçileri hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Kamu İşçileri editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Kamu İşçileri değil haberi geçen ajanstır.

01

ayşe kalyoncu - Merhaba, ben resmi bi kurumda haftanın 5 günü sabahtan öğlene kadar 9:00 ve 12:300 saatleri arası çalışıyorum. 4 d liyim. yaklaşık 8 aydır hafta sonu tatillerim ve resmi tatilleriminde saatlik ücreti ödendi son 2 aydır. hafta sonu ve resmi tatillerimi ödemeyeceğiz diye karar alınmış. resmi tatile hak kazanmak için 45 saat çalışmıyorum kısmiyim fakat diğer madde işe sürekli gitmek koşulunu sağlıyorum. yıllık izin ve diğer haklar emsal işçiye göre değerlendiriliyor. bakanlığımızla görüştüm ama tahakkuk servisi kanuna vakıf değil. benim nasıl bir yol izlemem gerekiyor. sgk ile görüştüm kurumunuzu şikayet edin diyor. hangi kanun hangi madde bizi koruyor. teşekkür ederim. kolay gelsin

Yanıtla . 1Beğen . 0Beğenme 12 Ekim 17:08