Yüksek Hakemden Sonra Belediye Taşeron İşçilerine %20 Maaş Zammı, 2 Maaş İkramiye… Vb. Ücret Artışları Yapılabilir Mi?

1 Temmuz 2020 tarihinden sonra belediye taşeron işçilerinin mali hakları nasıl olacaktır? Her Belediye istediği kadar ücret artışı yapabilecek midir? Bu hakların verilmesinde sınırlamalar var mıdır?

Yüksek Hakemden Sonra Belediye Taşeron İşçilerine %20 Maaş Zammı, 2 Maaş İkramiye… Vb. Ücret Artışları Yapılabilir Mi?
Yüksek Hakemden Sonra Belediye Taşeron İşçilerine %20 Maaş Zammı, 2 Maaş İkramiye… Vb. Ücret Artışları Yapılabilir Mi?
Haber albümü için resme tıklayın

İçerik

Ali Hikmet UĞURLU

Kamu İhale Mevzuatı,

İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Uzmanı

GİRİŞ

696 sayılı KHK düzenlenmesinden sonra taşerondan kadroya geçen işçilerimizin en çok merak ettiği konuların başında “Yüksek Hakem toplu iş sözleşmesi bittikten sonra mali haklarımız ne olacak?” sorusu olmuştur.

Bilindiği üzere 375 sayılı KHK ile taşerondan kadroya geçen (daha doğrusu belediye şirketlerine geçen) belediye taşeron işçilerinin mali hakları 30 Haziran 2020 tarihine kadar Yüksek Hakem Kurulu (YHK) toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre belirlenmiştir.

Ocak 2018 – Haziran 2020 döneminde yürürlükte kalan YHK toplu iş sözleşmesi artık sona ermiştir.

Belediye şirketleri ile işçi sendikaları arasında 01 Temmuz 2020 itibariyle toplu iş sözleşmesi imzalanması konusunda hiçbir engel kalmamıştır. Hatta birçok belediyede toplu sözleşme görüşmelerinin yürütüldüğünü veya sonuçlandığını görmekteyiz.

Peki bu durumda belediye taşeron işçilerinin mali hakları nasıl olacaktır? Her Belediye istediği kadar ücret artışı yapabilecek midir? Bu hakların verilmesinde sınırlamalar var mıdır? Makalemizde bu soruların yanıtlarını arıyoruz.

Makale bahsettiğimiz süreçler aynı zamanda 31 Ekim 2020 tarihinde YHK toplu iş sözleşmesi süresi dolacak olan merkezi kurumlarda kadroya geçmiş taşeron işçiler açısından yaşanacaktır.

Bu Makalenin PDF formatına ulaşmak için tıklayınız.

SENDİKA İŞ KOLUNUN DOĞRU ŞEKİLDE BİLDİRİLMESİ

İşçilere yeni ücret zamları ve mali hakların verilmesi için bir toplu iş sözleşmesine; yeni toplu iş sözleşmesi imzalamak için de yetki almış bir işçi sendikasına ihtiyaç vardır.

Bunun için ilk adım işçilerin 01 Temmuz 2020 itibariyle sendika iş kollarının doğru şekilde bildirilmesi gerekmektedir.

Konuyla ilgili olarak Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının 15.06.2020 tarihinde yayınladığı yazıda.,

…Bu bağlamda, 6356 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin ikinci fıkrası “bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işler de asıl işin girdiği işkolundan sayılır” hükmüne amir olup

Bakanlığımızca ilan edilen toplu iş sözleşmesi hükümlerin uygulanma süresinin 30/06/2020 tarihinde sona ermesiyle birlikte, 696 sayılı KHK’nın yukarıda anılan hükümlerine göre yeni tescil edilen işyerlerinden bildirilen işçilerin 6356 sayılı Kanunun 4 üncü maddesine uygun şekilde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi gerektiği hususunun olası hak kayıpları ile kamu zararının oluşmasını önlemek amacıyla ilgili makamlara ivedilikle bildirilmesi konusunda gereğinin yapılmasını arz ederim.”

Bahse konu 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 4 üncü maddesinde sayılan işkolları, 19.12.2012 tarihli İş Kolları Yönetmeliğinde yayınlanmıştır.

EK-1

İŞKOLLARI LİSTE

  1. Avcılık, balıkçılık, tarım ve ormancılık
  2. Gıda sanayi
  3. Madencilik ve taş ocakları
  4. Petrol, kimya, lastik, plastik ve ilaç
  5. Dokuma, hazır giyim ve deri
  6. Ağaç ve kâğıt
  7. İletişim
  8. Basın, yayın ve gazetecilik
  9. Banka, finans ve sigorta
  10. Ticaret, büro, eğitim ve güzel sanatlar
  11. Çimento, toprak ve cam
  12. Metal
  13. İnşaat
  14. Enerji
  15. Taşımacılık
  16. Gemi yapımı ve deniz taşımacılığı, ardiye ve antrepoculuk
  17. Sağlık ve sosyal hizmetler
  18. Konaklama ve eğlence işleri
  19. Savunma ve güvenlik
  20. Genel işler

Yönetmelik eki listede gösterildiği üzere;

 

20- GENEL İŞLER

Sınıf Alt Sınıf Tanım
Belediye hizmetleri
37.00 Kanalizasyon
38.11.01 Tehlikesiz atıkların toplanması (çöpler, geri dönüştürülebilir maddeler, tekstil atıkları, vb.) (inşaat ve yıkım atıkları, çalı, çırpı, moloz gibi enkazlar hariç)
38.11.03 Tehlikesiz atık transfer istasyonlarının işletilmesi
38.12 Tehlikeli atıkların toplanması
38.21 Tehlikesiz atıkların ıslahı ve bertaraf edilmesi
38.22 Tehlikeli atıkların ıslahı ve bertaraf edilmesi
38.32.02 Tasnif edilmiş metal dışı atıklar, hurdalar ve diğer parçaların genellikle mekanik veya kimyasal değişim işlemleri ile geri kazanılması
39.00 İyileştirme faaliyetleri ve diğer atık yönetimi hizmetleri
49.31.05 Belediye otobüsü ile yapılan şehir içi ve banliyö yolcu taşımacılığı (belediyenin sağladığı havaalanı otobüsü dâhil)
81.10 Tesis bünyesindeki kombine destek hizmetleri
81.21 Binaların genel temizliği
81.22 Diğer bina ve endüstriyel temizlik faaliyetleri
81.29 Diğer temizlik faaliyetleri
81.30 Çevre düzenlemesi ve bakımı faaliyetleri
84.25.01 İtfaiye hizmetleri (hava taşıtlarıyla yapılanlar ile orman yangınlarıyla mücadele ve koruma faaliyetleri hariç)
96.03 Cenaze işleri ile ilgili faaliyetler

 

Belediyelerce yürütülen belediye hizmetleri, 20 nolu GENEL İŞLER işkoluna girmektedir.

Bu iş kolunda faaliyet gösteren ve yetki alabilecek (üye sayısı açısından) sendikalar da Bakanlığın yayınladığı Temmuz 2020 verilerine göre BELEDİYE-İŞ, HİZMET-İŞ VE GENEL-İŞ sendikalarıdır.

YETKİLİ SENDİKA TESPİTİ VE TOPLU İŞ SÖZLEŞMENİN İMZALANMASI

6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu 41’nci maddesinde “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir” denmiştir.

İşyerinde çalışan işçilerin yarısından fazlasının üye olduğu sendika, toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkili olacaktır.

Bu şartları sağlayan sendika, o işyerinde toplu iş sözleşmesi imzalayabilmek için Çalışma Bakanlığına “Yetki Tespiti” için başvurur ve Bakanlıkça incelendikten sonra gerekli şartları sağlıyor ise sendikaya “Yetki Belgesi” verilir.

Yetki belgesini alan sendika, 15 gün içinde işvereni yani belediye şirketini toplu sözleşme görüşmelerine davet eder.

En geç 60 gün içinde toplu iş sözleşmesi görüşmeleri tamamlanır ve toplu iş sözleşmesi imzalanarak yürürlüğe girer.

ÜCRET ZAMMI VE MALİ HAKLARDA BİR SINIR VAR MI?

Öncelikle şunu ifade etmek gerekir ki toplu iş sözleşmesinin tarafı yani masanın “işveren” tarafında oturan belediye şirketi olacaktır.

Belediye şirketleri bağımsız bütçeye sahip özel hukuk hükümlerine tabi tüzel şirketlerdir. Daha anlaşılır ifadeyle belediye şirketleri kamu kurumu sayılmazlar, bir nevi özel şirketler gibidir. Ancak belediye şirketlerinin Kamu İhale Kanununa ve Sayıştay denetimine tabi olduklarını hatırlatmakta fayda var.

Öyleyse belediye şirketi, alt işveren olarak çalıştırdığı işçilere kendi bağımsız bütçesinden istediği oranda zam, ikramiye vb. mali hakları verebilecek midir? Belediye şirketinin bütçesinin tamamının asıl işveren olan Belediyeden aldığı hakediş ödemelerinden oluştuğunu düşünürsek: Hayır!

İçişleri Bakanlığınca 09.04.2018 tarih, 2018/11608 sayılı “İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Bağlı Kuruluşları İle Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare Birliklerinin Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul ve Esaslar”ın 5’nci maddesinde;

“İdarelerin, şirket personeli de dahil yıllık toplam personel giderleri, idarenin gerçekleşen en son yıl bütçe gelirleri toplamının her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılması sonucu bulunacak miktarın yüzde kırkını aşamaz. Bu oran büyükşehir belediyelerinde yüzde otuz olarak uygulanır.” denmiştir.

Görüleceği üzere Belediyelerin yıllık toplam personel giderleri hesaplamasına şirket personellerinin maliyeti de dahil edilmiş durumdadır. Belediyenin yıllık personel gideri, bütçe gelirleri toplamının %40’ndan fazla olamayacaktır. Bu oran Büyükşehir Belediyelerinde %30 olarak uygulanacaktır.

Bu durumda imzalanacak toplu iş sözleşmesinin belediyenin personel giderlerinde ne kadar bir artış meydana getireceği ve bu artış nedeniyle söz konusu oranların aşılıp aşılmadığı önceden hesap edilmelidir.

İmzalanacak toplu iş sözleşmesi nedeniyle bu oranları aşılmış olması halinde, aynı maddenin devamında ifade edildiği üzere “Yıl içerisinde aylık ve ücretlerde beklenmedik bir artışın meydana gelmesi sonucunda personel giderlerinin söz konusu oranları aşması durumunda, cari yıl ve izleyen yıllarda personel giderleri bu oranların altına ininceye kadar idare şirketlerine yeni personel alımı yapılamaz” denilmiştir.

Demek ki toplu sözleşme masasından çıkacak sonuca göre, söz konusu oranlar aşılırsa Belediye bu oranların altına ininceye kadar yeni personel alımı yapamayacaktır.

SONUÇ

01 Temmuz 2020 tarihi itibariyle Yüksek Hakem Kurulu toplu iş sözleşmesi sona ermiştir. Bu tarihten itibaren Belediye şirketlerinde çalışan işçilere örneğin %40 zam, yılda 2 maaş ikramiye… gibi ücret zamları ve mali yardımların ödenmesinde bir sınırlama bulunmamaktadır.

Her belediye kendi imkanı ve bütçesi elverdiği ölçüde işçi ücretlerinde iyileştirme, artış yapabilecektir.

Ancak yapılacak bu artışlar nedeniyle Belediyenin personel giderlerinde (memur, sözleşmeli, geçici, şirket personelleri… dahil tüm personel) beklenmedik bir artış ortaya çıkması ve 2018/11608 sayılı Usul ve Esasların 5’nci maddesinde belirtilen %40 (Büyükşehir ise %30) oranının aşılması halinde, personel giderleri bu oranların altına ininceye kadar belediye şirketlerine yeni personel alımı yapılamayacağı göz önünde bulundurulmalıdır.

YASAL UYARI Bu çalışma Kamutech Yazılım A.Ş. mevzuat grubu uzmanları tarafından hazırlanmıştır. Makalenin her türlü yayın hakkı Kamutech Yazılım A.Ş.'ye aittir. Kaynak göstermek ve link vermek kaydıyla alıntı yapılabilir.
Ekli Dosyalar

15 Eyl 2020 - 11:44 - Belediye İşçileri


göndermek için kutuyu işaretleyin

Yorum yazarak Kamu İşçileri Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Kamu İşçileri hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Kamu İşçileri editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Kamu İşçileri değil haberi geçen ajanstır.